Bedreigen double digit-inflatiecijfers uw zaak?

De laatste 20 jaar bleef de jaarlijkse inflatie beperkt tot zo’n 2 tot 2,5%. Inflatiecijfers van 8 tot 11%? Dan moeten we helemaal terug naar de jaren zeventig. In dat licht is de huidige inflatie van 15% echt extreem. Welke impact heeft dat op de waarde van een onderneming en op de waardecreatie voor de toekomst? Kortom: bedreigen double digit-inflatiecijfers uw zaak? 

Kostenstijgingen zijn aan de orde van de dag. Tel maar op: minimumloon, cao-lonen (vaak boven de 10%), energiekosten, kosten van grondstoffen; ze stijgen allemaal. Om dat door te belasten in de verkoopprijs is al een hele uitdaging. Laat staan dat u de hele inflatie kunt doorberekenen.

Voorbeeld: u draait een omzet van 100 met een kostprijs van 90. Dat is een brutomarge van 10%. De kosten stijgen met 10%. U berekent die kosten door; de kostprijs wordt 99 en de omzet dus 109. Maar de brutomarge zakt naar 9,2%. U zou eigenlijk een omzet van 110 moeten hebben voor een brutomarge van 10%. Kortom, een onderneming die in tijden van grote inflatie het resultaat op niveau kan houden, krimpt dus eigenlijk. 

Kostenstijgingen doorberekenen

Nog zoiets: een cashflow van 100 bij een inflatie van 2% is meer waard dan een cashflow van 100 bij een inflatie van 15%. Het gaat immers om de koopkracht van de kasstroom. Maar dan zijn we er nog niet. De inflatie raakt afschrijvingen op korte termijn niet of slechts beperkt. Materiële vaste activa zijn gekocht tegen een lagere aanschafwaarde. Op basis daarvan staan afschrijvingen voor 5 tot soms wel 15 jaar vast. Omdat deze niet direct worden geraakt, moet het resultaat procentueel dus stijgen voor dezelfde prestaties.

En dan moet bij een stijging van de prijzen ook het werkkapitaal groeien. Debiteurenposities en voorraden lopen immers op door inflatie. Hierdoor neemt de investering in het werkkapitaal toe. En een stijgend werkkapitaal kost geld... Conclusie: in tijden van grote inflatie daalt de waarde van ondernemingen. Eenvoudigweg omdat u kostenstijgingen niet volledig kan doorberekenen. En zelfs al zou dat al lukken, houdt u dat dan ook vol? 

Effecten op de waarde

Laten we eens kijken naar de invloed op de waarde. Lange tijd kenden we amper inflatie. We zijn dus niet meer gewend aan de effecten voor de waardering en de waardeontwikkeling. Let dus goed op. Inflatie vraagt bij de uitvoering van een waardering om extra aandacht.

De economische waarde van een onderneming wordt bepaald door het contant maken van de vrije geldstromen in de toekomst. Houd u bij de bepaling van de toekomstige vrije geldstromen op de juiste wijze rekening met de inflatie, dan moet u ook de invloed hiervan op de disconteringsfactor (kostenvoet van vermogen) meenemen. Dat vraagt om uitleg.

Stel, een onderneming die volledig met eigen vermogen is gefinancierd, realiseert op reële termen (dus zonder inflatie) een oneindige geldstroom van 100. De kosten voor het eigen vermogen bedragen 12%. Dan is de economische waarde van deze geldstroom 100/12% = 833. Bij een inflatie van 10% is deze oneindige kasstroom in nominale termen dus 110. Wordt bij de waardering de kostenvoet van 12% gebruikt dan zou de economische waarde dus 110/12% = 917 zijn. Dit is dus onjuist! Bepaalt u de toekomstige kasstroom op nominale termen dan moet de kostenvoet worden aangepast door rekening te houden met de inflatie. In dit geval dus 12% x (1 + 10%) = 13,2%.

U moet dus de inflatie in zowel de teller als de noemer meenemen. Doet u dat niet, dan overschat u de waarde van de onderneming.

Regels voor waardecreatie

Maar hoe zit het dan met de invloed op de waardecreatie? Dit ontstaat in de regel door groei als het rendement op geïnvesteerde vermogen boven de kostenvoet van het vermogen ligt óf door rendementsverbetering. Ligt het rendement op het geïnvesteerde vermogen dicht bij de kostenvoet van het vermogen of zelfs daaronder? Dan kunt u het beste inzetten op rendementsverbetering. Maakt u onderneming een mooi rendement? Zet dan in op groei.

Uit deze regel blijkt dat u in tijden van inflatie aan drie zaken moet denken als het gaat om waardecreatie:

1. de algemene bepalingen voor waardecreatie in termen van groei en rendement. Groeien bij een te laag rendement kan waarde vernietigen;
2. in tijden van hoge inflatie moeten winsten substantieel groeien om waarde te creëren;
3. in tijden van hoge inflatie moet het rendement op het geïnvesteerde vermogen zelfs nog harder groeien dan de winsten op de omzet.

U kunt niet om inflatie heen

Het lijkt misschien een ingewikkeld verhaal, maar de conclusie is eenvoudig: u kunt niet om de inflatie heen. En dat kan van grote invloed zijn op de waarde en de prestaties van uw onderneming. Daarom vraagt het altijd om een bredere en diepere beschouwing van uw situatie. Het eenvoudigweg vasthouden van winst is echt niet voldoende.