Aandachtspunten bij en ná een gedeeltelijke verkoop

Het is een trend geworden; een gedeeltelijke verkoop (of hipper: de pre-exit). Een gedeeltelijke verkoop is een interessante optie voor ondernemers waarvoor een volledige verkoop nog te vroeg is, die hun onderneming nog verder willen laten groeien, of die om andere redenen een investeerder zoeken ter versterking van hun propositie.  

We zien de gedeeltelijke verkoop steeds vaker, waarbij bijvoorbeeld private equity, strategische kopers of partijen met een buy-and-build-strategie een deel van het aandelenbelang overnemen; meestal een meerderheidsbelang.  

Een gedeeltelijke verkoop biedt de mogelijkheid om de onderneming verder te laten groeien waar die mogelijkheden stand alone moeilijker of langzamer zijn te bewerkstelligen. Het potentieel van de onderneming wordt benut. 

Vervolgens wordt het resterende belang op een later moment tegen een hogere waardering verkocht. Vaak gezamenlijk met het belang van de investeerder. 

De verkoper en de koper zullen in de periode na de gedeeltelijke verkoop samenwerken om de onderneming en de waarde ervan te laten groeien. Zo kan de verkoper als ondernemer verantwoordelijk blijven voor de operationele kant terwijl de koper als investeerder nieuw kapitaal, kunde en specifieke kennis inbrengt.

Naast de afspraken omtrent de (gedeeltelijke) verkoop moeten ook afspraken omtrent de toekomstige samenwerking worden vastgelegd. Dit gebeurt in de regel in de aandeelhoudersovereenkomst.

Belangrijke aandachtspunten 

Strategie

Gelet op het doel de onderneming verder te laten groeien en op termijn volledig en tegen een hogere waardering te verkopen, is een goede strategie van belang. Een goede strategie moet de waarde van de onderneming laten groeien. Het is van belang goede afspraken te maken over besluitvorming rond belangrijke strategische beslissingen. Zowel in de bestuurskamer als in de algemene vergadering.

Exit

In het verlengde van de strategie, is van belang om van tevoren afspraken te maken over de toekomstige exit. De investeerder wil de vrije hand maar de ondernemer heeft ook een belang. Wat spreek je hierover af? Zijn er partijen aan wie de ondernemer de onderneming in de toekomst niet wil verkopen? Wat mag van de ondernemer verlangd worden? Onder welke voorwaarden vindt de toekomstige verkoop plaats? 

Ook worden afspraken gemaakt die zien op het recht van de investeerder om de aandelen van de verkoper mee te verkopen (drag along) of het recht van de verkoper om mee te verkopen (tag along).

Leaver-bepalingen

Een ander belangrijk onderdeel van de aandeelhoudersovereenkomst zijn de zogenaamde leaver-bepalingen. Hierin ligt vast wat de gevolgen zijn als de ondernemer op een bepaald moment vrijwillig wil vertrekken of onder negatieve omstandigheden wordt gedwongen te vertrekken of zelfs situaties zoals langdurige ziekte of overlijden. 

In welke situaties kan of moet hij uitstappen, tegen welke waardering worden de aandelen aangeboden, aan wie wordt aangeboden en is er ook een overnameverplichting?

Belangrijke afspraken om de ondernemer comfort te bieden bij zijn toekomstige situatie. 

Minderheidsbescherming

Voorts is het voor de ondernemer van belang dat hij als minderheidsaandeelhouder bescherming geniet. Denk hierbij aan bepalingen rond informatieverstrekking of goedkeuringsrechten voor bepaalde ingrijpende besluiten, het dividendbeleid en strategische keuzes.

Verwatering

Onder die minderheidsbescherming valt ook de bescherming tegen verwatering. Om bij een toekomstige exit optimaal te kunnen profiteren van de waardestijging van de onderneming, is het van belang dat de ondernemer zijn belang in de onderneming behoudt althans niet te veel verder verwaterd. 

Dit kan bijvoorbeeld door middel van anti-verwateringbepalingen, die ervoor zorgen dat de verkoper zijn relatieve aandeel kan behouden bij toekomstige uitgifte van nieuwe aandelen. 

Tot slot

Zo maar een aantal aandachtspunten. Er zijn er meer. 

Het maken van goede afspraken bij een gedeeltelijke verkoop is dus van belang om de positie van de ondernemer te borgen. Win advies in over het vastleggen hiervan en denk vooruit over de toekomst van de onderneming en de positie van de ondernemer.