Wat is een fusie?

Een fusie is het samengaan van twee of meer bedrijven tot één nieuw bedrijf. 

Als we het hebben over een fusie, dan praten we in de basis over een samensmelting van twee bedrijven tot één nieuw bedrijf. Beide bedrijven zijn het erover eens dat het bundelen van gezamenlijke krachten leidt tot betere resultaten in de toekomst. Vaak is het verbeteren van de concurrentiepositie een belangrijke reden om samen te gaan in één organisatie.

Een fusie brengt twee eigenaren met zich mee, die er vaak voor kiezen om de nieuwe organisatie gezamenlijk vorm te geven en te leiden. Uitgangspunt is vaak dat twee bedrijven/aandeelhouders ieder 50 procent van de aandelen in handen heeft.

En een fusie resulteert vaak in een nieuwe identiteit van de gefuseerde bedrijven. Afhankelijk van organisatorische en fiscale aspecten houdt in ieder geval één van de te fuseren ondernemingen op te bestaan, maar soms ook wel allebei.

Vormen van fusie

Een overname is juridisch hetzelfde als een fusie, maar deze term wordt veelal gebruikt voor een fusie tussen ongelijkwaardige partijen; een groot bedrijf neemt een kleiner bedrijf over. Over het algemeen zijn drie verschillende vormen van fusie te onderscheiden: 

1. De bedrijfsfusie (activa/passiva-transactie)
2. De juridische fusie
3. De aandelenfusie

Daarnaast bestaan er verschillende type fusies:

Horizontale fusie
Een horizontale fusie vindt plaats tussen bedrijven in dezelfde bedrijfstak of industrie. Dit kan leiden tot een groter marktaandeel en meer concurrentievoordeel.

Verticale fusie
Een verticale fusie vindt plaats tussen bedrijven in verschillende stadia van de toeleveringsketen. Bijvoorbeeld een fabrikant kan fuseren met een toeleverancier om de kosten te verlagen en de productie te stroomlijnen.

Conglomerate fusie
Een conglomerate fusie betreft bedrijven die actief zijn in totaal verschillende bedrijfstakken. Deze fusies kunnen diversificatie en risicospreiding bieden.

Voorbeeld van fusie

Hieronder enkele voorbeelden van bekende fusies:

• AirFrance en KLM
• Ziggo en Vodafone
• Aegon en ASR
• Plus en Coop
• PostNL en Sandd

Een voorbeeld van een fusie die niet doorging, was die tussen RTL en Talpa. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) besloot begin 2023 om de fusie te verbieden, omdat de combinatie van RTL en Talpa te machtig zou worden in het medialandschap. De toezichthouder is de waakhond op eerlijke concurrentie en marktwerking. Zij controleren vooraf of bedrijven niet te groot worden door een fusie.

Voordelen van fusie

Een fusie wordt aangegaan om een win-win-relatie te realiseren. Er wordt dan ook vaak gesproken over de 1 + 1 = 3-situatie. Qua voordelen kan gedacht worden aan:

• Omzetverhoging doordat zij elkaars klanten kunnen gaan bedienen;
• Omzetverhoging doordat zij elkaars netwerk, geografische spreiding, merken, licenties, kennis kunnen gebruiken;
• Sneller nieuwe producten in de markt kunnen zetten door meer salescapaciteit en kapitaal;
• Besparing op dubbele functies;
• Besparing in huisvestingskosten door verplaatsing naar één locatie. 

Verschil fusie en overname

Een fusie is het samengaan van economische of sociale eenheden die voorheen zelfstandig waren. Het grote verschil tussen een fusie en een overname is dat een fusie gelijkheid tussen beide partners impliceert en een overname ongelijkheid; de overnemende partij krijgt het dan voor het zeggen.

Waarom veel fusies geen succes worden

Integratie. Een gebrekkige integratie van bedrijven is de meest voorkomende oorzaak waardoor fusies mislukken. Denk bijvoorbeeld eens aan het op één lijn krijgen van ‘harde’ zaken, zoals financiële systemen, ERP-systemen, HR- en CRM-systemen. Maar de grootste reden waarom fusies geen succes worden, is vaak een ‘zachte’ zaak: het cultuurverschil tussen de twee ondernemingen.