De rol van liquide middelen op de balans

Ondernemers vergeten nog wel eens dat de hoeveelheid liquide middelen geen enkele rol speelt bij de waardebepaling van een bedrijf. Het draait namelijk om verwachte, operationele geldstromen.

Bij het bekijken van de balans van een mogelijke overnamekandidaat verrast onze klant de aanwezigen door het slaken van de uitroep 'kassa!' Glimlachend wijst hij naar de post liquide middelen; inderdaad een mooi bedrag. Vervolgens verduidelijkt hij zijn kreet door op te merken dat de financiering van de overname nu wat eenvoudiger lijkt te worden.

Voor mij is het woord 'kassa' vooral verbonden aan mijn jeugdjaren. Mijn vader placht bij het ervaren van onverwacht financieel voor- of nadeel dezelfde uiting te gebruiken. Onze klant ziet overduidelijk een voordeel, maar wie gelooft in het bestaan van een gratis lunch? Zelfs verliefden beseffen dat op een gegeven moment de rekening wordt gepresenteerd.

Toekomstige geldstromen

Adviseurs hebben vanzelfsprekend ook een voorlichtende taak. Zonder direct het feestje te willen bederven toch maar even wijzen op de gangbare opvatting dat de economische waarde van een onderneming is gebaseerd op de verwachte, operationele geldstroom. De hoeveelheid liquide middelen speelt bij de waardebepaling geen rol. In de meeste gevallen komen transacties trouwens tot stand op basis van wat wordt genoemd 'cash and debt free'. Daar gaat de kas!

De klant versombert op slag. Na de koffie komt hij toch nog eens op de zaak terug. Is het niet zo dat de waarde van de onderneming is gestoeld op toekomstige geldstromen en dat voor het laten materialiseren daarvan ook investeringen nodig zijn? Investeren betekent dat geld uit de onderneming stroomt onder het motto dat oogsten slechts dan mogelijk is indien vooraf wordt gezaaid.

Liquide middelen

Als bankiers, die in het verleden iets te vaak 'kassa!' hebben geroepen, nu in overwegende mate bij het verlenen van krediet zeer terughoudend gedrag vertonen, dan is het hebben van een flink kassaldo toch een opsteker? In een dergelijk geval kan je toch niet blijven volhouden dat de aanwezige liquide middelen geen effect hebben op de economische waarde? Economisch gezien valt wel wat voor dit standpunt te zeggen. Voorzorgsmaatregelen, zoals het aanleggen van voorraden en het aanhouden van liquide middelen, kunnen heilzaam werken. Het economisch nut daarvan ontlenen zij niet aan hun direct productieve bijdragen. Zij zijn te vergelijken met dure spelers op de reservebank; het gaat om mogelijk toekomstige inzetbaarheid.

In dit verband kan ook geld in bepaalde gevallen het karakter krijgen van een kapitaalgoed. Het aanhouden van liquide middelen omdat die waarschijnlijk binnenkort omgezet gaan worden in een ander kapitaalgoed is economisch nuttig. De waarde van kapitaalgoederen ligt niet in hun fysieke eigenschappen, maar in de reeks diensten die zij opleveren.

Bij de klant ging de zon weer een beetje schijnen. Nu is het de vraag hoe de onderhandelingen gaan verlopen. De verkoper zal zich zeker bewust zijn van de 'waarde' van zijn onderneming. Voorlopig hebben partijen stof tot nadenken.