Waardebepaling bedrijf: hoeveel is jouw bedrijf waard?

Er zijn veel situaties waarbij het van belang is om de bedrijfswaarde te bepalen. Een investering, een bedrijfsoverdracht of een conflict tussen twee aandeelhouders. Zeer bepalend voor de uiteindelijke hoogte van de bedrijfswaarde is de waarderingsmethode die je gebruikt.   

Het berekenen van de bedrijfswaarde speelt altijd een rol in situaties waarin aandelen worden overgedragen van de ene partij naar de andere partij. Daarbij kun je denken aan:

• Fusie, overname of bedrijfsoverdracht;
• Aandeelhoudersgeschil;
• Economische en fiscale geschillen;
• Echtscheiding;
• Vererving.

Bedrijfswaarde bepalen

Met name in de transactiepraktijk waar het gaat om een bedrijf verkopen of een bedrijfsovername, is het vaak een van de eerste vragen die op tafel komt: wat is het bedrijf waard? Deze vraag is lastig te beantwoorden, want er bestaat geen algemeen geldende formule om de bedrijfswaarde te bepalen.  

Goed om te weten: er is een verschil tussen de bedrijfswaarde en de prijs die voor een bedrijf betaald wordt. De bedrijfswaarde is een getal dat de uitkomst is van een bepaalde waarderingsmethodiek om de bedrijfswaarde te bepalen. De prijs is het bedrag dat de koper betaald en is de uitkomst van een onderhandelingsproces. Prijs en bedrijfswaarde zijn meestal niet aan elkaar gelijk.  

Methodes om de bedrijfswaarde te berekenen

Er zijn grofweg twee benaderingen om tot een bedrijfswaarde te komen: methodieken waarbij vooral naar historische cijfers wordt gekeken en methodieken waarbij het draait om toekomstige geldstomen. Er valt voor beide methodes wat te zeggen, in de praktijk wordt ook vaak een mix van beide methodes gebruikt.

Bedrijfswaarde berekenen op basis van historische cijfers

Bij deze methode voor het berekenen van de bedrijfswaarde wordt vooral naar het verleden gekeken. Het voordeel van deze benadering is dat het snel een eerste indicatie geeft van de bedrijfswaarde. Het nadeel is dat de toekomst van het bedrijf - en daarin is de koper toch vooral geïnteresseerd - niet of nauwelijks wordt meegenomen. In zijn algemeenheid leidt deze methode om de bedrijfswaarde te berekenen tot eenvoudige formules als:

• 5 x de nettowinst
• 0,75 - 1,5 x de jaaromzet
• 3 x EBITDA (= winst voor rentelasten, belastingen en afschrijvingen op vaste en immateriële activa)

Het grote nadeel van deze methode is dat de bedrijfswaarde geheel wordt gebaseerd op resultaten in het verleden. Maar net als bij beleggen bieden die geen enkele garantie voor de toekomst. Bovendien wordt niet gekeken naar andere factoren die zeer bepalend kunnen zijn voor de bedrijfswaarde: hoe afhankelijk is het bedrijf van de eigenaar? Zijn er op korte termijn grote investeringen nodig?

Bedrijfswaarde berekenen op basis toekomstige kasstromen

Bij deze methode voor het berekenen van de bedrijfswaarde wordt vooral naar het toekomstige verdienvermogen van het bedrijf gekeken. Deze methode wordt de discounted cashflow-methode (DCF-methode) genoemd.

Het gaat bij de DCF-methode niet om winst (= een boekhoudkundig begrip), maar om de huidige toekomstige kasstromen (cash); het geld dat daadwerkelijk het bedrijf instroomt. Daarbij wordt ook gekeken naar toekomstige investeringen, de lancering van nieuwe producten, het outsourcen van de productie, etc. De toekomstige kasstromen die dit oplevert worden vervolgens contant gemaakt (verdisconteerd) tegen een rentevoet bestaande uit een minimale rendementseis + risicoslag.         

Voor het bepalen van de risicopslag wordt gekeken naar kwalitatieve factoren die van invloed zijn op de uiteindelijke bedrijfswaarde:

• Afhankelijkheid van het management;
• Afhankelijkheid van afnemers en leveranciers;
• Marktpositie van het bedrijf;
• Spreiding van ondernemersactiviteiten;
• Toegangsbarrières.

Hiermee heeft de DCF-methode niet alleen inzicht in de bedrijfswaarde, maar laat ook zien hoe deze bedrijfswaarde kan worden beïnvloed.

Valkuilen bij een (te) hoge bedrijfswaardering

Het is heel verleidelijk om te dromen van een enorme verkoopopbrengst, en veel verkopers doen dat dan ook. Maar zonder je teleur te stellen is het verstandig om toch even rekening te houden met de volgende drie valkuilen:

1. Eenzijdig uitgaan perspectief verkoper
2. Wat is het perspectief van de koper?
3. Hoe zit het met de financierbaarheid?

#1 Eenzijdig uitgaan van het perspectief van de verkoper

Hun bedrijf draait al jaren twee ton winst, ze nemen ook nog een ton management fee per jaar mee naar huis en op de tennisclub horen ze dat hun bedrijf moeiteloos zeven keer de winst waard is. Ze gaan dus rekenen: 7 x 300.000 is 2,1 miljoen euro, en ze stappen vol goede moed het verkoopproces in.

Gemakshalve vergeten ze even dat de koper ook een salaris moet hebben, zodat die ton management fee buiten de berekening moet worden gehouden. Vervolgens komt de volgende reality check: op basis van de kenmerken van het bedrijf en de branche blijkt het bedrijf geen zeven keer, maar hooguit vier keer de winst op te leveren. En dus zakt de waarde van de gehoopte 2,1 miljoen euro naar 800.000 euro. Niet echt een bedrag om zorgeloos van te rentenieren.

Wat ook veel voorkomt, is dat verkopers te gemakkelijk over een paar slechte jaren heen stappen. Maar een koper zal zijn bod baseren op de huidige status van het bedrijf en op wat hij ermee kan, niet op wat het vroeger waard was. Welke bedragen jij ook in jouw hoofd hebt, welke mooie berekeningen je ook maakt: uiteindelijk is er maar één bedrag dat er echt toe doet en dat is de prijs die de koper voor jouw bedrijf over heeft. Dat bedrag kan weleens een stuk lager liggen dan de gedroomde ‘waarde’ van het bedrijf. Je kunt wel denken dat uw bedrijf vijf ton waard is, maar als de hoogste bieder er maar drie ton voor over heeft, is dat de realiteit waarmee je het moet doen. Maar gelukkig, andersom komt ook voor.

#2 Het perspectief van de koper

De meeste waarderingsmethoden gaan vooral uit van het gezichtspunt van de verkoper. Als je de methoden braaf volgt, zul je de toekomstige inschattingen die nodig zijn om de waarde te bepalen immers baseren op jouw eigen businessplan. Maar voor een koper is het eigenlijk helemaal niet relevant wat jij met het bedrijf van plan bent en wat het voor jou waard is. Nee, een koper wil weten wat het voor hém waard is.

#3 Hoe zit het met de financierbaarheid?

Als verkoper kun je de hoogste waarde kiezen als vertrekpunt voor de onderhandelingen, al is het de vraag of dat altijd verstandig is. Net als in de huizenmarkt kan een te hoge vraagprijs kopers ook afschrikken. Zeker in tijden waarin banken voorzichtig zijn met het verstrekken van leningen, is de financierbaarheid een belangrijk aspect bij het tot stand komen van de koopprijs.

Je kunt wel een goed onderbouwde vraagprijs van 2 miljoen euro op papier hebben staan, maar als de beoogde koper met eigen middelen en een banklening niet verder komt dan 1 miljoen, is dat toch de realiteit waarmee u de onderhandelingen in gaat. Vasthouden aan 2 miljoen cash voor 100% van de aandelen is dan tamelijk zinloos. Om de deal rond te krijgen zal er al gauw naar creatieve oplossingen moeten worden gezocht, zoals een achtergestelde lening, gefaseerde verkoop, een earn-out regeling en andere varianten.

Het is daarom van groot belang dat je zo vroeg mogelijk in het verkoopproces een beeld hebt van de financiële mogelijkheden van de koper.

Bereken zelf jouw bedrijfswaarde

Voor het berekenen van de bedrijfswaarde heeft Brookz een eigen bedrijfswaarderingtool ontwikkeld waarmee je binnen 10 minuten een indicatieve waardering van jouw bedrijf krijgt!