Voor de optimale waardecreatie van een onderneming is de keuze van het verdienmodel van cruciaal belang. Het bepaalt niet alleen hoe een bedrijf geld verdient, maar ook hoe aantrekkelijk het is voor investeerders of kopers.
Het verdienmodel vormt het financiële hart van het businessmodel: het businessmodel beschrijft hoe waarde wordt gecreëerd en geleverd, terwijl het verdienmodel laat zien hoe die waarde wordt omgezet in inkomsten.
Transactiemodel: direct resultaat, minder voorspelbaarheid
Het traditionele transactiemodel draait om de directe verkoop van producten of diensten. De klant betaalt voor wat hij ontvangt, zonder verdere verplichting. Dit model is overzichtelijk en goed schaalbaar, maar kent ook pieken en dalen. De omzet is vaak afhankelijk van de orderinstroom, seizoenen of conjunctuur.
De waarde van een onderneming met een puur transactiemodel hangt daarom sterk af van marges, marktpositie en klantrelaties. De voorspelbaarheid van toekomstige kasstromen is beperkt, en dat vertaalt zich doorgaans in een lagere waarderingsmultiple.
Abonnementsmodel: stabielere kasstroom, hogere waardering
Bij het abonnementsmodel betaalt de klant periodiek voor toegang of gebruik, niet voor eigendom. Denk aan SaaS-oplossingen, onderhoudscontracten of abonnementsdiensten zoals streaming. De omzet is herhalend (recurring), wat zorgt voor stabielere kasstromen en hogere voorspelbaarheid. Dat verlaagt het risicoprofiel van de onderneming en verhoogt dus de waardering.
Daar staat tegenover dat de initiële investering vaak hoger is. De onderneming dient in eerste instantie de ontwikkelkosten te dragen, terwijl de opbrengsten zich geleidelijk opbouwen. Het vraagt dus om voldoende financieringsruimte en een focus op klantretentie om de volle waarde van de abonnementen te verzilveren.
Trends en praktijk
De verschuiving van bezit naar gebruik is breed zichtbaar. Waar consumenten vroeger kochten, kiezen ze nu vaker voor abonnementen op alles van software tot wasmachines (CoolBlue) of sporthorloges (Whoop). Ook in B2B-markten zien we deze transitie: bedrijven betalen liever voor prestaties dan voor eigendom.
Bij IRIS CF merken wij dat kopers enthousiast worden van bedrijven met een recurring omzetcomponent. In overnames leidt een goed onderbouwd abonnementsmodel vrijwel altijd tot hogere waarderingen. Zelfs de aantoonbare potentie om over te stappen van transacties naar abonnementen kan al waarde vermeerderend werken, mits er een realistisch plan ligt voor implementatie en financiering.
Conclusie
Het verdienmodel bepaalt in hoge mate hoe investeerders en kopers naar jouw onderneming kijken. Recurring omzet biedt voorspelbaarheid en stabiliteit en hogere waarderingsmultiples, maar vraagt om investeringen en discipline. Wie tijdig nadenkt over het juiste model, of de juiste mix, legt de basis voor duurzame groei én een aantrekkelijkere exit.
