Waarde intellectueel eigendom?

De juiste toepassing vraagt om kennis over de verschillende methoden en ervaring met de sterkten en zwakten van de methoden. Lees dit blogartikel op Brookz
header image

19 december 2018, Friso Kuipers, Translink Corporate Finance Benelux

Intellectueel eigendom is vaak dé driver achter zakelijke prestaties en economische groei. Relevante vraag: Hoe bepaal je de waarde van IE bij een overname? 

Uber, ‘s werelds grootste taxibedrijf, bezit geen auto’s en Airbnb, ’s werelds grootste accommodatiebedrijf, bezit geen onroerend goed. In de huidige economie is de rol van intellectueel eigendom (IE) zeer belangrijk. Vooral in kenniseconomieën is het IE dé driver achter zakelijke prestaties en economische groei. Ook bij overnames speelt IE dus steeds vaker een rol van betekenis. 

Wat is intellectueel eigendom

Onder intellectueel eigendom worden veelal rechten verstaan als octrooien, merkrechten, handelsnaamrechten, modelrechten, auteursrechten, bedrijfsgeheimen en know-how. Een onderneming kan het intellectueel eigendom intern gebruiken maar ook extern beschikbaar maken voor derden door onder meer licenties of verkoop. 

Activeren

Intellectueel eigendom wordt vaak geactiveerd op de balans onder immateriële vaste activa ofwel op de winst- en verliesrekening opgenomen. De IFRS (International Financial Reporting Standards) heeft in 2014 een aantal eisen opgesteld waaraan voldaan moet worden bij het activeren van immateriële vaste activa: 1) de identificeerbaarheid moet duidelijk zijn; 2) het goed moet in het bezit van de onderneming zijn; en 3) moet leiden tot economische voordelen in de toekomst. Indien niet aan deze zaken voldaan kan worden, dienen de uitgaven voor het goed over de winst- en verliesrekening van de onderneming te lopen op het moment dat de uitgave heeft plaatsgevonden. Voor de kopende partij is het van belang om te weten of je met het te verwerven IE het businessplan kan uitvoeren, welke rechten en plichten er op IE-terrein in de vennootschap zitten en welke risico’s er eventueel op IE-gebied in de onderneming aanwezig zijn. 

Het is daarom van belang om het intellectueel eigendom op een correcte manier te waarderen. Door haar aard is dit echter minder eenvoudig dan bij de waardering van tastbare goederen.

Waarderingsmethoden

Over het algemeen zijn er voor de waardebepaling van IE drie benaderingen, met elk hun eigen voor- en nadelen. 

#1 Kostenbenadering

De eerste benadering, de kostenbenadering, gaat ervan uit dat de waarde van een goed gelijk is aan de vervangingskosten van het goed. Waar de vervangingskostenmethode kijkt naar de kosten voor het maken of kopen van een exacte replica, kijkt de reproductiekostenmethode naar de kosten die nodig zijn voor het maken of kopen van een goed met een gelijk economisch voordeel. Daar IE doorgaans een uniek karakter heeft, kan een exacte replica niet worden gemaakt. Bij waardering van intellectueel eigendom zou het passender zijn om de reproductiekosten methode te gebruiken. Deze benadering is relatief makkelijk uit te voeren. Echter een zwak punt is dat toekomstige economische voordelen niet in ogenschouw worden genomen. De benadering neemt aan dat gemaakte kosten een indicator voor baten (en dus waarde) zijn, wat in het geval van IE vaak niet zo is. 

#2 Markbenadering

De tweede benadering, de marktbenadering, waardeert een goed gebaseerd op betaalde prijzen in de markt. De marktwaarde methode kijkt voor de waardering naar bekende transactieprijzen van het goed. Deze methode vereist dat een goed homogeen is en dat er een actieve markt voor bestaat. Intellectueel eigendom voldoet echter hier over het algemeen niet aan. 

#3 Inkomstenbenadering

De derde benadering, de inkomstenbenadering, meet de waarde van het goed aan de hand van de huidige waarde van het netto economisch voordeel dat in de levensduur van het goed gegenereerd zal worden, waarbij de verwachte kasstromen contant worden gemaakt met een gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet om de waarde te bepalen. 

Deze methode gebruikt de kastromen die direct aan het goed verbonden zijn, zoals licentieopbrengsten, welke niet altijd aan de orde zijn. Zoals bij de marktbenadering is ook hier het nadeel dat data niet altijd beschikbaar zijn. Intellectueel eigendom heeft vaak pas waarde in een bepaalde situatie. 

De keuze van de methode hangt dus af van het soort IE en het doel van de waardering. De juiste toepassing vraagt om kennis over de verschillende methoden en ervaring met de sterkten en zwakten van de methoden. Het is derhalve aan te raden om een professionele partij in de arm te nemen wanneer het intellectuele eigendom van uw onderneming gewaardeerd moet worden. 


Friso Kuipers
Friso Kuipers, AenF Partners

Friso Kuipers is directeur bij AenF Partners en is al bijna 15 jaar actief in het vak van fusies en overnames. Friso houdt zich bezig met alle fases binnen het fusie- en overnameproces, van strategische en financiële analyses tot waardebepalingen en onderhandelingen.

Bedrijfswaarde berekenen?

Met de nieuwe Brookz waarderingstool heb je binnen 15 minuten een onderbouwde waardering die je kunt downloaden als PDF-rapport. Check nu!

Plaats een (anoniem) bedrijfsprofiel

Plaats nu een anoniem verkoopprofiel op Brookz en breng uw bedrijf onder de aandacht van 35.000+ ondernemers en investeerders!

AenF Partners

Een overname- of verkooptraject is vaak een ingrijpende gebeurtenis. Voor alle partijen heeft een dergelijk traject een grote impact op de toekomst (voor zowel het bedrijf als de ondernemer zelf). Daarom is het belangrijk om in zo'n traject door een professionele partner te worden bijgestaan die oog heeft voor de persoonlijke situatie; AenF Partners.

Gerelateerde artikelen

Is de waarde van de onderneming ook de waarde voor de ondernemer?

Wat is mijn onderneming waard? Deze vraag krijg ik als overname-adviseur bijna dagelijks, gesteld door nieuwsgierige ondernemers en dat is natuurlijk een hele begrijpelijke vraag.

lees meer >

Multiples en het gevaar van “quick & dirty” waarderen

Waarderen is vooruit kijken, prognoses maken en inschatten wat de onderneming in de toekomst gaat verdienen.

lees meer >

Wat is mijn bedrijf waard? En wat is de juiste prijs?

Bestaat er bij een overname zoiets als een vaste waarde of een gereguleerde prijs?

lees meer >