Vooruitblik 2023 door 3 MKB-investeerders: 'De voorwaarden van een deal zijn veranderd'

Er is economisch zwaar weer op komst en dat zal ook gevolgen hebben voor de overnamemarkt. Een gesprek met drie investeerders over meer realisme in de markt, de kansen van een recessie en de toenemende aandacht voor milieu en maatschappij. 'We zullen nu niet meer zo snel in een snoepjesfabriek investeren.'

Drie private equity-investeerders schuiven aan ten kantore van Brookz op het Amsterdamse Science Park. Het gesprek gaat over de laatste stand van zaken op de Nederlandse fusie- en overnamemarkt, het waarderen van bedrijven in onzekere tijden en de gewijzigde voorwaarden om deals toch door te laten gaan.

Jurgen van Olphen is oprichter van TransEquity Network, dat zich voorheen op turn-around en corporate recovery richtte. Sinds 2015 hebben ze hun investeringsfocus verlegd naar gezonde groeibedrijven. Daarbij is de hands-on benadering - die bij ondernemingen in zwaar weer essentieel is - wel onderdeel van het investerings-DNA gebleven. De Bossche investeerder richt zich met hun huidige fonds van 15 miljoen euro op MKB-bedrijven vanaf tien miljoen euro omzet en/of een miljoen EBITDA. Deelnemingen van TransEquity zijn onder andere producent van en handelsbedrijf in paardensportartikelen Equine Industries, producent en handelsbedrijf in meubels en wooninrichting De Eekhoorn en Vanquish Yachts, fabrikant van handgemaakte luxe sportjachten.

Alex Cauberg is mede-oprichter van Greendelta Corporate Investments. Met hun investeringsmaatschappij richten hij en zijn compagnon zich op middelgrote en grote MKB-ondernemingen, vanaf een tot vijf miljoen euro EBITDA. Uitgangspunt is een langetermijninvesteringshorizon, zonder een nadrukkelijke vooraf vastgestelde exit-datum. Er wordt altijd een meerderheidsbelang verworven en het management participeert altijd mee. Gesteund door een 35-tal investeerders, (oud-)ondernemers, vermogende families en eigen geld wordt er per transactie een fonds opgericht. De Limburgse investeerder heeft momenteel geïnvesteerd in vijftien bedrijven door het hele land, waaronder online fitnesswinkel Betersport, postverzorging-dienstverlener depostBode en Brassto, specialist op het gebied van stralen en aanbrengen van coatings.

Stefan Damen is partner bij MGF, een investeringsmaatschappij die altijd een minderheidsbelang in MKB-bedrijven neemt. Bij een exit bieden ze eerst de huidige DGA of management team hun aandelenpakket aan tegen dezelfde waarderingsformule als bij aanvang, om terug te kopen. De multiple staat dus vast, tenzij er een externe koper op de deur klopt en MGF samen met de ondernemer besluit om het bedrijf in zijn geheel te verkopen. Met een tweede fonds van 27 miljoen euro - gefinancierd door Rabobank en de MGF-partners zelf - zit hun sweetspot bij investeringen rond de tweeënhalf miljoen euro. De eveneens in Den Bosch gevestigde investeerder heeft momenteel belangen in onder andere IT-dienstverlener Acknowledge, letselschadebureau Kloppenburg en Kranendonk, een leverancier van grind, zand, en bestrating.

De afgelopen jaren hebben de aanwezige investeerders veel proposities voorbij zien komen. Maar ook een groot deel nadrukkelijk afgewezen, omdat volgens hen de waarderingen op basis van EBITDA-multiples door het dak ging. Nu er economisch zwaarder weer aan zit te komen, lijken Damen, Van Olphen en Cauberg wellicht het gelijk aan hun zijde te krijgen door met meer realistische multiples te rekenen. 

Was er de afgelopen jaren op de MKB-overnamemarkt dan sprake van een bubbel die wel een keer moest barsten?

Van Olphen: 'Ik zag MKB-bedrijven voor achtmaal de EBITDA voorbij komen. Leuk als je bedrijf zo hard groeit, maar dat gaat de komende jaren waarschijnlijk niet meer gebeuren. Dat kan simpelweg niet met alle ontwikkelingen in de wereld.'

Cauberg: 'De laatste jaren is er best veel gekte in de overnamemarkt geslopen, met torenhoge waarderingen waarvoor bedrijven weggingen. Als een investeerder dan toch instapte, dacht ik wel: veel plezier ermee. Tot een paar maanden geleden zag ik nog altijd veel opportunistische verkopers de markt op komen. Ze hebben twee topjaren door de gevolgen van de coronacrisis gedraaid. En met een flinke hockeystick-prognose in het businessplan willen ze nog even snel hun bedrijf verkopen of een investeerder binnenhalen. De realiteitszin was de afgelopen jaren soms ver te zoeken.'

Damen: 'Wat dat betreft houd ik mijn hart vast voor wat er komend jaar gaat gebeuren. Sommige bedrijven zijn, net als voor de bankencrisis van 2008, weer ouderwets zwaar gefinancierd. Zij gaan het heel zwaar krijgen. Maar ook de ondernemer die eerst een coronacrisis heeft overleefd en dacht dat er eindelijk weer een ‘normale’ tijd kwam. Die wordt nu geconfronteerd met een loonspiraal, een inflatiespurt, een krappe arbeidsmarkt en een energiecrisis. Kortom, de uitdagingen voor de gemiddelde DGA zijn fors toegenomen. In Nederland is het aantal faillissementen de afgelopen twee jaar kunstmatig laag gehouden door de overheid. De echte klappen in het MKB gaan nog komen.'

Je las een fragment uit het rondetafel-interview met drie investeerders en is in zijn geheel te lezen in de Brookz 500. Ben je benieuwd welke kansen en bedreigingen er voor ondernemers liggen op de overnamemarkt in 2023? Dan is de editie van 2023 met één druk op de knop te bestellen.