De opzet van een fiscaal aantrekkelijke overnamestructuur

Tegen de tijd dat alle bij een overname betrokken partijen er (bijna) uit zijn wat de deal gaat worden, zal er ook geïnventariseerd worden in welke hoedanigheid partijen gaan participeren, als privépersoon of via een besloten vennootschap.  

Dan zijn er ook afspraken gemaakt of de (nieuwe) aandeelhouders vooral hun arbeidskracht in gaan zetten of dat hun verdienste met name zit in het ter beschikking stellen van risicodragend kapitaal. Dit is meestal het moment om te bezien of het management een 'belang' krijgt in de overnameholding. 

Nogal wat vogels van verschillende pluimage. We gaan daarom eens kort langs de belangrijkste fiscale wensen van de verschillende participanten. Ik veronderstel dat de aandelen in de overname BV worden gekocht door een overnameholding BV en dat het enkel om Nederlandse partijen gaat.

Participanten door middel van een BV

Deze partijen zullen zich er van willen verzekeren dat zij minimaal 5% hebben van het nominaal gestorte kapitaal van de overnameholding. In dat geval kunnen ze namelijk de dividenden onbelast ontvangen en zal de winst op de aandelen in beginsel onbelast zijn.

Participanten in privé

Voor participanten in privé geldt bijna het tegenovergestelde. Fiscaal gezien is het bij hen zo dat ze bij een belang onder de 5% in principe niet belast worden voor ontvangen dividenden en waardestijgingen. Wel moet de waarde worden aangegeven in Box 3, maar doorgaans wordt dit als een fiscaal zeer aantrekkelijke optie beschouwd. Het is overigens de vraag hoe lang dit het geval blijft, nu verwacht wordt dat Box 3 zijn langste tijd gehad heeft en er wetswijzigingen zijn aangekondigd. Grote vraag is wat hiervoor in de plaats komt (en wat het overgangsrecht wordt).

Als het belang 5% of hoger is dan noemen we dat fiscaal een 'aanmerkelijk belang'. Er zijn verschillende uitbreidingen van het begrip aanmerkelijk belang; zo heb je al een aanmerkelijk belang als je in een bepaalde soort van aandelen een aanmerkelijk belang hebt. Als sprake is van aandelen die behoren tot een aanmerkelijk belang, dan worden dividenden en winsten op die aandelen belast tegen 26,9%. Het is dus heel goed mogelijk voor een privé-persoon dat 4,9% van de aandelen voor hem/haar netto meer opbrengt dan 6% (de 4,9% is in principe onbelast en van de 6% wordt 26,9% (2022) van de winst belast). 

Management

Voor management dat participeert doet zich het probleem voor dat deze niet altijd de financiële mogelijkheden hebben om een serieus belang te nemen, terwijl zij wel belangrijk zijn voor het welslagen van de overname. Om die reden worden vaak aandelen gecreëerd die een relatief hoog winstaandeel opleveren, maar die niet zo duur zijn.  

De Belastingdienst heeft meer dan gemiddelde interesse in dit soort aandelen. Allereerst kijken ze naar de prijs waarvoor die aandelen aan het management ter beschikking worden gesteld. Daarnaast wordt bekeken of de aandelen misschien zijn aan te merken als een zogenaamd 'lucratief belang'. In beide gevallen volgt belastingheffing in Box 1 (toptarief 49,5%). Als het belang van het management in een afzonderlijke holding wordt geplaatst, kan onder voorwaarden de lucratief belang heffing worden verlaagd naar 26,9%.

Samenvatting

Voor de diverse mogelijke participanten in een overnameholding spelen verschillende fiscale regels en mogelijkheden. Het is de kunst om bij de structurering van de opzet met alle verschillende belangen zo goed mogelijk rekening te houden.