Participatiemaatschappij

Met een participatiemaatschappij in zee gaan kan interessant zijn voor MKB-bedrijven die op zoek zijn naar investeerders.

Investeerders die in de eerste instantie bereid zijn om een kapitaalinjectie in je bedrijf te doen, maar daarnaast ook expertise en ondersteuning bieden om het bedrijf te laten groeien. Een participatiemaatschappij investeert in je onderneming en wil daarvoor in ruil zeggenschap en aandelen. 

In dit artikel over participatiemaatschappijen vind je:

1. Hoe gaat een participatiemaatschappij te werk?
2. Voor- en nadelen van participatiemaatschappij
3. Hoe trek je een participatiemaatschappij aan?

Participatiemaatschappijen investeren geen kleine bedragen, maar richten zich op tientallen of honderden miljoenen euro’s onder de noemer private equity. De keus valt hierdoor ook op volwassen bedrijven, want het geld wordt voor langere tijd geïnvesteerd. Het Nederlands vermogen in private equity is voor zo’n 90% gebundeld in de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen, de NVP.

1. Hoe gaat een participatiemaatschappij te werk?

Een investering van een participatiemaatschappij betekent dat ze een aandeel krijgen in jouw bedrijf, waardoor de investeerder bijdraagt met waardevolle know-how, een netwerk en jarenlange ervaring. Alles om jouw bedrijf te laten groeien en de investering in waarde te doen toenemen. Zo’n maatschappij is veelal expert in een bepaalde sector of een bepaald soort bedrijf. Dit is hoe de werkwijze van een participatiemaatschappij er globaal uitziet:

• Jouw bedrijf verkoopt een deel van je aandelen aan een participatiemaatschappij in ruil voor kapitaal;
• De participatiemaatschappij wordt mede-eigenaar van de onderneming en neemt meestal ook plaats in de Raad van Commissarissen óf het bestuur;
• Jij werkt aan het realiseren van je doelen en de investeerder draagt bij met kennis, kunde en kapitaal;
• Na een aantal jaren (5-7 jaar) verkoopt de maatschappij haar aandelen aan jou of aan een andere investeerder.

2. Voor- en nadelen van participatiemaatschappij

Dat je als onderneming kapitaal nodig hebt om te groeien staat als een paal boven water, maar tot hoever wil je gaan? Wil je een externe partij wel zeggenschap bieden in jouw dagelijkse gang van zaken? We hebben alle voor- en nadelen van investering ontvangen van een participatiemaatschappij voor je op een rij gezet. 

Voordelen

• Kapitaal - Je hebt ineens voldoende kapitaal om je bedrijf te laten groeien, ruimte om te innoveren of andere overnames te financieren;
• Flexibiliteit - Als je geld bij een bank leent dan moet je rente en aflossing betalen en dat is in dit geval niet zo. Hierdoor ervaar je meer financiële speling;
• Expertise - De waardevolle kennis en ervaring van je investeerder is voor jou een pluspunt. Dit, in combinatie met een bestaand netwerk, werkt allemaal mee om jouw omzetdoelen te realiseren. 

Nadelen

• Zeggenschap - In ruil voor de investering ontvang de maatschappij zeggenschap in jouw bedrijf, wat vaker wel dan niet leidt tot meningsverschillen. Gaan we links of rechts? Alles kan een discussie worden;
• Verwatering - Je eigendomsrechten verwateren doordat je niet meer alle aandelen in je bezit hebt. Hierdoor heb je niet alleen minder zeggenschap, maar krijg je ook minder winst uitgekeerd;
• Exit-strategie - Op den duur verkoopt de participatiemaatschappij de aandelen weer, waardoor er door de ondernemer vaak druk wordt ervaren om bepaalde doelen te realiseren. Presteren is goed, maar houdt wel goed de context in de gaten.

3. Hoe trek je een participatiemaatschappij aan? 

1. Financieringsbehoefte en groeidoelen vaststellen
   Bepaal de financieringsbehoefte en groeidoelen voor je bedrijf. Dit helpt om duidelijk inzicht te krijgen in de benodigde financiering en wat je wilt bereiken met de kapitaalinjectie;
   
   
2. Zoek een geschikte participatiemaatschappij
   Onderzoek verschillende participatiemaatschappijen en selecteer er één, of meerderen, die aansluit bij je sector, bedrijfsgrootte en ambities. Het is belangrijk dat de participatiemaatschappij ervaring heeft in jouw branche en een goed track record heeft;
   
   
3. Businessplan en financiële projecties
   Stel een solide ondernemingsplan op, waarin de groeidoelen, strategieën en marktpositie van je bedrijf beschrijft. Zorg dat er voldoende financiële projecties, inclusief prognoses van omzet, kosten en winstgevendheid bij inbegrepen zijn. Dit helpt de participatiemaatschappij om de potentie van je bedrijf in te schatten en te bepalen of het een goede investering is;
   
   
4. Onderhandel over de voorwaarden
   Zijn jullie bereid om een potentiële samenwerking op poten te zetten? Dan start het echte werk! Onderhandel met de participatiemaatschappij over de voorwaarden van de investering. Bespreek de waardering van je bedrijf, het percentage aandelen dat je verkoopt en de rol van de participatiemaatschappij in de organisatie. Zorg ervoor dat beide partijen tevreden zijn met de uitkomst van de onderhandelingen;
   
   
5. Sluit een investeringsovereenkomst en aandeelhoudersovereenkomst af
   Leg de afspraken vast in een investeringsovereenkomst en maak een aandeelhoudersovereenkomst op. Dit zijn juridische documenten die de rechten en verplichtingen van beide partijen regelen en de basis vormen voor de effectieve samenwerking. Schakel hier absoluut professionele hulp voor in, want je wilt echt later niet ervaren dat je jouw zaken niet optimaal hebt beschermd;
   
   
6. Werk samen met de participatiemaatschappij aan het realiseren van je doelen
   Als de gehele papierwinkel is afgewerkt, dan vindt de echte krachtmeting plaats. Realiseer de eerder gestelde doelen door bijvoorbeeld nieuwe markten te betreden, te investeren in technologie of overnames te realiseren. De participatiemaatschappij brengt vaak waardevolle kennis, ervaring en netwerken mee om je bedrijf te ondersteunen;
   
   
7. Zorg voor een exit-strategie
   Zorg tenslotte voor een exit-strategie voor de participatiemaatschappij. Participatiemaatschappijen willen meestal na een aantal jaren hun aandelen weer verkopen. Bespreek samen hoe, en wanneer, de participatiemaatschappij haar aandelen kan verkopen. Denk aan diverse opties, zoals terugverkopen aan jou als ondernemer, doorverkopen aan een andere investeerder of te koop aanbieden via een beursgang.