Na een periode van hoge rente, waarderingsdruk en afwachtend sentiment herstelde de MKB-overnamemarkt in 2025 met een lichte groei. In 2026 wordt dat herstel breder gedragen, maar ook selectiever: kopers richten zich nog nadrukkelijker op bedrijven met digitale slagkracht, schaalbaarheid en voorspelbare omzet.
De cijfers van de afgelopen jaren laten een grillig patroon zien. In 2022 kende de MKB-overnamemarkt een topjaar met 8.360 fusies en overnames, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek het hoogste aantal sinds de start van de meting in 2007. Het jaar erop werd er pas op de plaats gemaakt; in 2023 halveerde het aantal geregistreerde acquisities bijna ten opzichte van een jaar eerder. Dat sentiment trok zich het jaar erna door. In 2025 herstelde de MKB-overnamemarkt enigszins na een periode van terughoudendheid, veroorzaakt door stijgende rentes en geopolitieke onzekerheid.
De meest recente Brookz Overname Barometer laat zien dat het aantal verkooptransacties in de eerste helft van 2025 met 2% is gestegen ten opzichte van de tweede helft van 2024. Hoewel dit percentage bescheiden lijkt, is het tekenend voor een markt die langzaam herstelt van de afkoeling in voorgaande jaren. De helft van deze transacties betreft overnames met een dealwaarde tussen de 2,5 en 10 miljoen euro, terwijl het aantal grotere transacties juist is afgenomen. Dit laat zien dat het middensegment populair is onder ondernemers, investeerders en strategische kopers.
Digitalisering als scheidslijn
Private equity-partijen en strategische kopers zijn een belangrijke motor voor de MKB-overnamemarkt. Vooral investeerders met een buy-and-build-strategie - het samenvoegen van kleinere ondernemingen tot schaalbare clusters - blijven actief in sectoren als IT-diensten, industriële specialisatie en zorgtechnologie. De typische MKB-onderneming met een enigszins redelijke omvang is voor hen interessant om toe te voegen aan een overkoelende bedrijvengroep. Maar alleen als de basis op orde is: een transparante boekhouding, stabiele marges en een zekere mate van digitalisering.
Die digitalisering is misschien wel de grootste nieuwe scheidslijn in de markt. Want digitalisering is in 2026 een doorslaggevende factor bij waardering en verkoopbaarheid. Waar vroeger omzet en winst de belangrijkste waardebepalers waren, telt tegenwoordig ook hoe digitaal volwassen een bedrijf is. Bedrijven met geautomatiseerde processen, goed gebruik van data en schaalbare omzetmodellen krijgen snellere belangstelling en hogere multiples van kopers. Ondernemingen die achterblijven in digitalisering of onvoldoende transparantie bieden, moeten rekenen op een korting of blijven simpelweg langer op de plank liggen.
Naast financiële prestaties worden ook operationele en strategische criteria belangrijker. Bedrijven die hun bedrijfsvoering inzichtelijk hebben gemaakt, beschikken over gedigitaliseerde klantendossiers, gestandaardiseerde werkprocessen en goed meetbare KPI’s. Deze factoren maken het voor kopers mogelijk om risico’s beter te beoordelen en versnellen het due diligence-proces, waardoor transacties soepeler verlopen.
ESG-criteria (Environmental, Social, Governance) worden eveneens een steeds belangrijker onderdeel van de beoordeling. Hoewel deze factoren nog niet doorslaggevend zijn in de prijsvorming, zijn investeerders en strategische kopers steeds vaker geïnteresseerd in milieuprestaties, personeelsbeleid en governance. Hoe duurzaam wordt er geproduceerd, hoe wordt met personeel omgegaan, wat is de milieu-impact? Voor kleinere bedrijven kan dat nog abstract klinken, maar de realiteit is dat steeds meer kopers deze aspecten meenemen in hun due diligence. Voor MKB-ondernemers betekent dit dat het implementeren van duurzame bedrijfsprocessen en transparante governance-structuren een voordeel kan bieden bij de verkoop.
Uitgestelde betaling nieuwe normaal
Na renteverhogingen in 2023 en 2024 lijkt het financieringsklimaat in 2025 te normaliseren. De beleidsrente van de Europese Centrale Bank werd in juni 2025 verlaagd naar 2,00%, waardoor banken en alternatieve financiers meer ruimte kregen voor MKB-leningen. Eind oktober werd bekend dat de depositorente, de vergoeding die banken ontvangen voor het parkeren van overtollig geld bij de ECB, voorlopig blijft staan op 2,00%.
Eén van de meest opvallende financieringstrends is het toenemende gebruik van uitgestelde betalingen en hybride financieringsconstructies. Uit het jaarlijkse Deal Terms-onderzoek van Brookz blijkt dat in 38% van de transacties een earn-out werd toegepast, waarbij een deel van de verkoopprijs afhankelijk is van toekomstige prestaties van het bedrijf. Daarnaast werd in 29% van de deals een achtergestelde lening van de verkoper ingezet. In bijna een kwart van de transacties kwamen beide constructies tegelijk voor. Terwijl in slechts 9% de verkoper het bedrag ineens op zijn rekening gestort kreeg.
Volgens Peter Rikhof, oprichter van Brookz, is de verzwakte onderhandelingspositie van verkopers een direct gevolg van de onzekere economische vooruitzichten. ‘Omdat de verkopers vasthouden aan het huidige hoge prijsniveau, is het logisch dat kopers zoveel mogelijk toekomstige risico’s willen afdekken. Earn-out-constructies, gespreide betaling en achtergestelde leningen zijn daardoor inmiddels usance geworden in de huidige overnamemarkt.’
Voor 2026 betekent dit dat de onderhandelingen over dealstructuren nog belangrijker worden. Kopers en verkopers zullen steeds vaker maatwerkovereenkomsten sluiten om rekening te houden met cashflow, groeipotentieel en operationele risico’s. Het resultaat is een markt waarin deals niet alleen worden beoordeeld op de huidige EBITDA, maar ook op toekomstige groeikansen en strategische synergieën. Deze hybride opbouw beperkt risico’s, maar vraagt meer voorbereiding en financiële discipline van zowel koper als verkoper.
K-vormige sectorale groei
Het herstel van de MKB-overnamemarkt was in 2025 ongelijk verdeeld. Bedrijven in technologie en zorg trokken de kar, terwijl traditionele sectoren zoals detailhandel en horeca achterbleven. 2026 lijkt die trend te bestendigen: de markt groeit, maar er is een K-vormige ontwikkeling: niet iedereen profiteert in gelijke mate.
In IT, software en digitale dienstverlening is de vraag hoog, stijgen waarderingen en tonen internationale kopers toenemende interesse. Binnen de zorgsector, met name e-health en paramedische dienstverlening, neemt het aantal transacties eveneens toe. De sector blijft gefragmenteerd, wat kansen biedt voor consolidatie en schaalvoordelen. De industriële sector profiteert van een toenemende vraag naar reshoring en duurzame productieprocessen. Vooral gespecialiseerde technische dienstverleners en kleine industriële toeleveranciers blijven gewild bij strategische kopers en private equity-huizen.
Earn-out-constructies, gespreide betaling en achtergestelde leningen zijn inmiddels usance geworden in de huidige overnamemarkt
In al deze sectoren steeg de EBITDA-multipe, blijkt uit de Brookz Overname Barometer. Gemiddeld werd in de eerste zes maanden van 2025 voor een MKB-bedrijf 4,9 keer de brutowinst (EBITDA) betaald. Daarmee is de gemiddelde EBITDA-multiple al een jaar stabiel en bevindt zich op het hoogste niveau van de afgelopen vijf jaar.
Horeca en traditionele retail blijven kwetsbaar. Hogere loonkosten, stijgende huurprijzen en veranderende consumptiepatronen drukken marges en waarderingen. In deze sectoren duurt het doorgaans langer voordat bedrijven worden verkocht en transacties vinden vaak plaats tegen lagere multiples dan in groeigerichte sectoren.
Outlook
Toch is 2026 niet louter een optimistisch verhaal, blijkt ook uit de vijf groepsinterviews met verschillende overnameprofessionals in de Brookz 500. De rente mag zich stabiliseren, maar blijft hoger dan het decennium ervoor. Financiering is beschikbaar, maar niet vanzelfsprekend. Deals worden vaker opgebouwd uit combinaties van bankleningen, eigen vermogen, earn-out-constructies en verkopersleningen. Dat vergt meer vertrouwen tussen koper en verkoper, en maakt het speelveld complexer. Daarnaast dreigt voor sommige sectoren overaanbod: veel vergelijkbare bedrijven komen tegelijk op de markt, waardoor kopers selectiever worden en waarderingen onder druk staan.
Wat verder opvalt, is dat de typische overname kleiner wordt. In plaats van één grote, allesomvattende transactie zijn er vaker gefaseerde deals: gedeeltelijke uitkopen of management-buy-ins verspreid over meerdere jaren. Die aanpak past bij de behoedzame houding van zowel verkopers die niet in één klap afscheid willen nemen als kopers die voorzichtiger opereren in onzekere tijden en risico’s willen spreiden. De MKB-overnamemarkt van 2026 wordt daardoor geen explosie, maar een gecontroleerd ritme van deals. Voor verkopende ondernemers betekent dit dat ze zich bevinden in een periode van overgang. Bedrijven die klaar zijn voor overdracht - financieel, organisatorisch én digitaal - zullen in 2026 nog altijd genoeg kopers weten te vinden.
Je las een verhaal uit de nieuwe Brookz 500. Ben je benieuwd welke kansen en bedreigingen er nog meer voor ondernemers liggen op de overnamemarkt in 2026? Dan is de nieuwe editie met één druk op de knop te bestellen.
