Inkopen in een bedrijf: hoe werkt het? + succesfactoren

Als je je wilt inkopen in een bedrijf via een management buy-in of management buy-out, dan vergt dat een goede voorbereiding.
header image

23 april 2023, Wietze Willem Mulder, Brookz

Als je je wilt inkopen in een bedrijf, dan vergt dat een goede voorbereiding. Of het nou om een management buy-in of een management buy-out gaat: zo koop jij je in in een bedrijf.

Een bedrijf kopen is vaak interessanter dan zelf vanaf scratch een bedrijf starten. Producten, klanten, leveranciers: het is er allemaal al. Het brengt minder risico met zich mee en draagt direct bij aan winst, omzet of het vergroten van marktaandeel. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat overgenomen bedrijven het na de overname significant beter doen. De ideeën en energie van de nieuwe eigenaar hebben een positieve invloed op de performance van het bedrijf. 

Management buy-out

Als er sprake is van één of meerdere werknemers binnen de organisatie die zich inkopen in het bedrijf, dan spreken we van een management buy-out (MBO). Vaak gaat het om de tweede man, een manager die de leiding heeft over een divisie van de onderneming of het huidige managementteam (het tweede echelon). Een speciale vorm van een management buy-out is de familieoverdracht: één familielid of meerderde familieleden nemen het bedrijf over.

Lange tijd leek een MBO alleen voorbehouden aan grote bedrijven. Daarbij werd dan een verlieslijdend onderdeel of een onderdeel dat niet meer tot de kernactiviteiten behoort, afgestoten en verkocht aan het zittende management. Maar tegenwoordig is een management buy-out ook voor MKB-bedrijven een reële optie. 

Management buy-in

Bij een management buy-in (MBI) is er sprake van een koper van buitenaf. Hoewel een management buy-in door veel verkopers tot enkele jaren geleden als een soort laatste strohalm werd gezien, wint deze transactievorm de laatste tijd aan populariteit.

De klassieke MBI-kandidaat is vaak een (voormalig) manager van een beursgenoteerd of grootbedrijf. Hij is klaar met de vele vergaderingen, de stroperige besluitvorming en het gebrek aan ondernemerschap binnen een grote organisatie en wil zelf aan het roer staan. Maar voor zichzelf beginnen door een bedrijf vanaf nul op te zetten, ziet hij niet zitten. Een bedrijf kopen is voor hem een ideale ‘vliegende start’. Deze managers hebben vaak in de vorm van een gouden handdruk of een extra hypotheek op hun huis de nodige middelen om een bedrijf (gedeeltelijk) over te nemen. 

3 Belangrijke aspecten

Het kopen van een bedrijf is een spannend, intensief en vaak ook emotioneel proces. Bovendien is het niet in een paar maanden beklonken: een overnametraject duurt gemiddeld een jaar tot anderhalf jaar. 

1. Weet wat je zoekt

Voordat je daadwerkelijk op zoek gaat, is een goede voorbereiding onontbeerlijk. Allereerst moet je goed weten wát je zoekt. Veel aspirant-kopers zoeken in het wilde weg en reageren op zeer uiteenlopende profielen op internet zonder duidelijk plan. Wie niet weet wat hij zoekt, zal het ook niet vinden.

Een andere, veel voorkomende fout is dat zoekers zich te snel vastpinnen op een bepaalde branche of bedrijfsgrootte. De aspirant-koper komt bijvoorbeeld uit de telecombranche en wil koste wat kost een bedrijf in dezelfde branche kopen. Dat lijkt logisch, maar het beperkt ook de mogelijkheden. 

2. Check je financiële middelen

Ten tweede is het van groot belang wat uw eigen financiële mogelijkheden zijn; al dan niet aangevuld door investeerders op de achterhand die met je mee willen doen. Reken erop dat je minimaal de helft van de benodigde overnamesom uit eigen middelen moet inbrengen. 

3. Bespreek je plan met je omgeving

Tot slot is het in de voorbereidende fase heel belangrijk om jouw plan om je in te kopen in een bedrijf te bespreken met je naaste omgeving. Hoe staat jouw familie tegenover jouw plannen, wat vindt jouw partner ervan? Begrijpen ze wat je wilt en waarom je dat wilt, steunen ze je in jouw avontuur, ook als het niet goed uitpakt? Als jij de kostwinner bent, heb je voldoende reserves om het even zonder inkomen uit te zingen en wat is uw plan-B als het proces langer duurt dan voorzien?

In de praktijk komt het nog steeds voor dat de partner veel te laat in het proces betrokken wordt. De aspirant-koper is al druk in de weer met adviseurs, heeft zelfs al een bedrijf bezocht en op het moment dat de eerste onderhandelingen starten, blijkt dat de partner de plannen niet steunt. De koper trekt zich met een smoes terug uit het koopproces en de relaties met de ingeschakelde adviseurs zijn voorgoed verpest. 

Bespreek uw plannen ook met vrienden en uw zakelijk netwerk. De zoektocht naar een bedrijf kan eenzaam zijn en de nodige frustraties opleveren. Het helpt als uw persoonlijke en zakelijke netwerk weet waar je mee bezig bent, zodat ze je kunnen steunen als dat nodig is. 

Jij bepaalt zelf je succes

En laten we ook vooral de allerbelangrijkste persoon in dit verhaal niet vergeten: jij! Zoals gezegd, bereid je voor op een heftige en intensieve periode. Zeker als je ook nog jouw vaste baan opzegt met alle zekerheden die daarbij horen, word je even helemaal op jezelf teruggeworpen. Jouw omgeving kan je steunen, een overnameadviseur en een goed zakelijk netwerk kunnen je helpen, maar je zult het uiteindelijk zelf moeten doen. Je bent tenslotte zelfstandig ondernemer!


Wietze Willem Mulder
Wietze Willem Mulder, Brookz

Wietze Willem Mulder is Manager Content bij Brookz. Hij studeerde journalistiek en schreef voor zakelijke titels als FEM Business, Sprout, De Ondernemer en Management Team. Tevens is hij co-auteur van de handboeken Hoe koop ik een bedrijf? en Hoe verkoop ik mijn bedrijf?.

De nieuwe Brookz 500 is er!

De Brookz 500 (editie 2024) is de ultieme jaargids van 292 pagina's met een overzicht van de belangrijkste adviseurs, investeerders, financiers en overige dienstverleners in de Nederlandse MKB-overnamemarkt.

Een waardevolle uitgave die op het bureau van geen enkele ondernemer, investeerder of MBI'er met overname- of verkoopplannen mag ontbreken!

Gerelateerde artikelen

Mee-ondernemen

Een groeiend aantal management buy-in transacties bestaat tegenwoordig uit gedeeltelijke overnames: participaties.

lees meer >

Vooruitblik 2024 door 4 M&A-adviseurs: 'Er zijn eigenlijk altijd wel tegenvallers'

Een gesprek met Albert Dominicus (Adagium), Bart de Volder (HLB Witlox Van den Boomen), Joost Snoep (BuyInside) en Frank van Ee (Alfa) over de overnamemarkt van 2024.

lees meer >

Management buy-out (MBO): Wat is het? En waar op letten?

Bij een management buy-out (MBO) wordt het bedrijf overgedragen aan één of meerdere werknemers binnen de onderneming. Vaak gaat het om de tweede man, een manager die de leiding heeft over een divisie van de onderneming of het huidige managementteam (het tweede echelon).

lees meer >