Fiscale gevolgen herstructurering aandelenbelang

Wat zijn de fiscale gevolgen van het toetreden van nieuwe aandeelhouders/financiers in een verliesgevende onderneming?

Als een onderneming (nog) niet brengt wat haar oorspronkelijke aandeelhouders/financiers er van verwachtten of als er nog meer geld nodig is om de onderneming succesvol te laten draaien kan het gebeuren dat er nieuwe aandeelhouders en financiers nodig zijn. Veelal leidt dit tot stevige onderhandelingen, omdat de oude aandeelhouders het idee hebben dat zij aan de basis staan van een potentieel winstgevend bedrijf en daarmee van mening zijn dat een deel van de toekomstige waarde aan hun toe moet komen. Veelal zullen ze er problemen mee hebben als hun belang te veel verwaterd. Maar als daar al overeenstemming over bereikt is ontstaat de volgende uitdaging; wat zijn de fiscale gevolgen van de wisseling van aandeelhouders/financiers? Hieronder komen de belangrijkste aandachtspunten aan bod.

Verliescompensatie

Dit is eigenlijk relatief een eenvoudige kwestie; als maar duidelijk is dat de onderneming blijft voortbestaan kan de verliescompensatie in tact blijven (zie echter bij kwijtschelding!). Als er sprake is van een holding structuur en er bestaat een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting dan is het zelfs mogelijk om de verliezen die fiscaal eigenlijk bij de holding zitten mee te geven aan de werkmaatschappij.

Kwijtschelden van vorderingen

Als vorderingen worden kwijtgescholden dan leidt dat tot winst bij de vennootschap waarvan de schulden zijn kwijtgescholden. Maar die kwijtscheldingswinst is onbelast. Wel verminderd dit de aanwezige verliescompensatie.

Bij de kwijtscheldende vennootschap zijn de verliezen op de kwijtschelding van leningen aftrekbaar als het leningen zijn die een derde, niet tevens zijnde een aandeelhouder, op dezelfde voorwaarden zou hebben verschaft. Overigens is de belastingdienst daar niet erg snel van overtuigd en stelt deze zich bijna in alle gevallen op het standpunt dat er sprake is van een “onzakelijke lening”.

Kwijtschelden van vorderingen van aandeelhouders

Als een aandeelhouder een vordering heeft op een vennootschap dan speelt er nog een extra kwestie namelijk dat (onder andere!) bij het kwijtschelden van de vordering in principe fiscaal winst genomen moet worden (echter waarschijnlijk niet als er een onzakelijke lening bestond!). Overigens kan winstneming in verband met kwijtschelding op een echt zakelijke geldlening worden uitgesteld door het vormen van een “opwaarderingsreserve”. Die opwaarderingsreserve moet echter aan de winst worden toegevoegd als de onderneming weer in waarde stijgt.

Samenvatting

Bij een herfinanciering van een onderneming moet een goede analyse worden gemaakt van de situatie van de verschillende vermogensverschaffers. Belangrijk zijn ondermeer:

• de omvang van de verliescompensatie;
• de waarde van de leningen;
• de vraag of de leningen als “onzakelijke” leningen kunnen worden aangemerkt.

Vermogensverschaffers en de betreffende vennootschap doen er derhalve goed aan te analyseren wat hun fiscale positie is, voordat zij participeren in een herfinancieringsoperatie met betrekking tot een vennootschap waar zij in participeren.