Exitstrategie: wat is het? & hoe stel je hem op?

Met een uitgewerkte exitstrategie neem je afscheid van jouw bedrijf tegen jouw voorwaarden. Zo ziet een exitstrategie er uit.

Het verkopen van een bedrijf wordt door de meeste ondernemers schromelijk onderschat. Wie vandaag besluit om zijn bedrijf te verkopen en vervolgens verwacht binnen drie maanden als een vermogende man/vrouw op de golfbaan te staan, moeten we echt teleurstellen. Zo werkt het niet. Het verkopen van jouw bedrijf is een complex en tijdrovend proces waarin je planmatig naar een succesvolle exit toewerkt: met een exitstrategie.

Wat is een exitstrategie?

Een exitstrategie is het maken van een plan hoe jij afscheid wil nemen van je bedrijf. Dat klinkt wellicht wat zwaar, maar veel van de keuzes in het voortraject gaan bepalen aan wie je jouw bedrijf verkoopt en hoe jij afscheid neemt van jouw bedrijf.

Een exitstrategie bestaat uit twee delen. Het eerste gedeelte gaat over jouzelf. Waarom wil je jouw bedrijf verkopen, op welke manier wil je afscheid nemen, binnen welke termijn treed je terug en wat wil je bereiken met de overdracht. Het antwoord op deze vragen geeft je houvast tijdens het verkoopproces. Bovendien bereid je jezelf daarmee emotioneel ook al een beetje voor op de verkoop. 

Het tweede gedeelte van jouw exitstrategie richt zich op jouw onderneming. Hoe werk je naar jouw exit toe, op welke manier verhoog je de waarde van jouw bedrijf en wat moet je doen binnen jouw onderneming om de belastingdruk zo laag mogelijk te houden?

Opstellen van exitstrategie

Een goede exitstrategie behandelt vier punten.

1. Motieven

Waarom wil je jouw bedrijf verkopen? Het lijkt een simpele vraag, waar je zo aan voorbij gaat. Maar het op papier zetten van jouw motieven om het bedrijf over te dragen bepaalt in grote mate op welke manier je afscheid neemt en hoeveel tijd je hebt voor de verkoop. De lijst met motieven waarom een ondernemer zijn bedrijf wil verkopen, is oneindig. Deze redenen kunnen van persoonlijke of zakelijke aard zijn, vaak door signalen van binnen of van buiten de eigen onderneming ingegeven. 

2. Wijze van verkoop 

Je hebt vast in jouw achterhoofd dat je jouw bedrijf in een keer volledig gaat verkopen. Even afrekenen en niet meer achterom kijken. Helaas, een volledige bedrijfsverkoop komt tegenwoordig steeds minder voor. De koper – en zijn financier – vragen steeds vaker of jij operationeel en/of financieel betrokken blijft bij de zaak. 

Jouw betrokkenheid na de verkoop is niet alleen afhankelijk van het percentage aandelen dat je verkoopt, maar ook van het type koper en de structuur van de deal. Zo zal een branchevreemde MBI’er willen dat je hem na de deal nog wegwijs maakt, zelfs wanneer hij jouw volledige aandelenpakket overneemt. 

3. Timing 

Veel ondernemers die een bedrijfsverkoop overwegen, vragen zich af wat het beste moment is om de onderneming in de etalage te zetten. Simpel gesteld: het beste moment is wanneer een overdracht nog niet noodzakelijk is. In die situatie heb je nog alle tijd om de juiste fiscale en juridische structuur op te tuigen, jouw bedrijf verkoopklaar maken om extra waarde te creëren en een geschikte koper te zoeken.

Binnen welke termijn wil of moet je jouw bedrijf verkopen? Dat is de vraag die je jezelf moet stellen. Of je jouw bedrijf ook daadwerkelijk binnen deze termijn – tegen jouw voorwaarden – verkoopt, is ook afhankelijk van externe factoren. Denk bijvoorbeeld eens aan het economische tij, de ontwikkelingen in de branche, regionale gebeurtenissen of het financieringsklimaat. 

Daar komt bij dat het kiezen van de ‘juiste timing’ erg subjectief is. Het beste moment voor jou om je bedrijf te verkopen is niet altijd het beste moment voor het bedrijf. In het perfecte plaatje is zowel de ondernemer als de onderneming klaar voor verkoop, maar soms moet je kiezen tussen het moment dat jij klaar bent voor de overdracht of het moment dat jouw bedrijf klaar is voor de overdracht. 

4. Doelstellingen 

Hoe zie je jouw bedrijfsverkoop voor je? Uiteraard wil je bij voorkeur jouw bedrijf in een klap verkopen tegen een behoorlijk goede prijs in cash, waarvan de belastingdienst zo weinig mogelijk euro’s afsnoept. Bovendien moet jouw naam wel op de gevel blijven staan en, als het even kan, blijft jouw zoon nog jarenlang verkoopmedewerker binnen het bedrijf nadat jij afzwaait. maar in de praktijk zul je waarschijnlijk (flink) wat water bij de wijn moeten doen. 

Breng daarom prioriteiten aan in jouw doelstellingen. Het is een illusie om te denken dat je al jouw doelstellingen behaalt tijdens de verkoop van jouw onderneming. Bepaal daarom welke doelen voor jou het zwaarst wegen en maak een overzicht van de tien belangrijkste doelen. 

Exitstrategie 

Als je alle voorafgaande vragen voor jezelf beantwoordt hebt, dan heb je in feite al een eerste aanzet voor een exitstrategie. Je hebt namelijk jouw beweegredenen en wensen van de bedrijfsoverdracht in kaart gebracht. Dit is tijdens het hele verkoopproces een belangrijke leidraad. Schrijf het op, print het uit en lees het regelmatig nog eens na. Zo blijf je op koers en verlies je jouw doelen niet uit het oog. 

Exit-stijl

Er zijn grofweg vier leiderschapsstijlen bij ondernemers, met ieder een eigen opvallende manier van afscheid nemen van het bedrijf. 

Monarch 
Kan zich geen leven zonder zijn bedrijf voorstellen

Exit-stijl: vaak gedwongen 

Generaal
Grootste frustratie is het verlies aan leiderschap

Exit-stijl: plannen terugkeer 

Ambassadeur
Weet wanneer zijn tijd is gekomen 
Exit-stijl: stijlvol 

Gouverneur
Vaak korte klussen als interim-manager 
Exit-stijl: vrijwillig