Mediation bij overname of overdracht, wat is dat?

Meer en meer ondernemers kiezen voor mediation om hun bedrijf over te dragen, een fusie of belangrijke samenwerking aan te gaan of om een belangrijke manager de kans te geven om zich in te laten kopen. Mediation is toch voor echtscheidingen of conflicten op de werkvloer? Nee dus.

Mediation is een vorm van begeleid en gestructureerd onderhandelen met behulp van een onafhankelijke (zakelijke) mediator. Als er belangentegenstellingen zijn én er is een uitgesproken wens om tot een gezamenlijke transactie te komen is mediation een passende procesvorm. Koper en verkoper hebben per definitie een belangentegenstelling en mogelijk de wens om de relatie tijdens en na de overdracht goed te houden. Maar hoe doe je dat dan?

Spelregels

In een regulier overdrachtstraject bepalen de adviseurs hoe het proces van overdracht er uit ziet en wat de inhoud van de besprekingen is. Al dan niet ondersteund door dikke waarderingsrapporten, juridisch doortimmerde overeenkomsten en boekenonderzoeken. Een eigen team van adviseurs bestaat uit waarderingsdeskundigen, accountants, advocaten, fiscalisten en andere experts. Deze adviseurs hebben de regie en bepalen in grote mate de inhoud en de voorgang.

Mediation voor overnames en overdrachten kent een aantal spelregels:

• Autonomie. De koper en de verkoper voeren de gesprekken en onderhandelingen in aanwezigheid van een onafhankelijke mediator. De mediator heeft een draaiboek voor de transactie maar de deelnemers bepalen de agenda en het tempo;
• Vertrouwelijkheid. Vooraf geven de partijen aan wie er mag worden geïnformeerd over de inhoud van de besprekingen. Buiten die beperkte kring mag niets wat binnen de mediation wordt besproken worden gedeeld;
• Flexibiliteit. Binnen de mediation mogen de deelnemers elkaar voorstellen doen. Zij mogen deze ook wijzigen of intrekken. Je bent pas aan een voorstel gebonden als je je handtekening zet onder de definitieve overeenkomst;
• Kennisdelen. Deskundigen worden in de mediation uitgenodigd om hun visie of advies te geven aan beide partijen. De deelnemers komen zelf tot een besluit;
• Vrijwilligheid en commitment. Mediation is vrijwillig maar niet vrijblijvend. Een deelnemer mag de mediation altijd beëindigen zonder opgaaf van redenen. Maar zolang de mediation loopt hebben de deelnemers een inspanningsverplichting om samen oplossingen te bedenken.
  
  

Belangrijke voorwaarde

Een mediationproces is gebaseerd op de overtuiging dat partijen zelf in staat zijn om een deal te maken. De mediator heeft het draaiboek om tot een transactie te komen. Als er kennis van buiten nodig is wordt deze ingeroepen maar partijen nemen zelf de besluiten. Daarvoor is wel nodig dat koper en vertrouwen hebben in elkaar. 

Wanneer overdrachtsmediation?

Deze vorm van mediation is bij uitstek geschikt als partijen er groot belang aan hechten om de onderlinge relatie goed te houden en zelf de regie over de overdracht of verkoop te voeren. Geen teams van adviseurs die dikke rapporten schrijven en lange onderhandelingen voeren. De deelnemers willen samenspraak in plaats van tegenspraak, zij willen de vergadertafel in plaats van de arena. Denk hierbij aan:

• Familiebedrijven
• Verkoop aan een vertrouwde of gelieerde koper
• Inkooptransacties van nieuwe partners, maten of directieleden
• Fusies, joint ventures en samenwerkingsverbanden
• Herverdeling van eigendom door toetreding of uittreding aandeelhouders