Bij een management buy-out (MBO) wordt het bedrijf overgedragen aan één of meerdere werknemers binnen de onderneming. Vaak gaat het om de tweede man, een manager die de leiding heeft over een divisie van de onderneming of het huidige managementteam (het tweede echelon).
Wanneer er meerdere aandeelhouders binnen een bedrijf zijn, dan kan één van de andere aandeelhouders de koper zijn. Soms noodgedwongen, vanwege een conflictsituatie tussen aandeelhouders. Vaak worden er in de aandeelhoudersovereenkomst allerlei bepalingen opgenomen over hoe te handelen tijdens dit soort situaties.
In dit artikel over management buy-out vind je:
Lange tijd leek een MBO alleen voorbehouden aan grote bedrijven. Daarbij werd dan een verlieslijdend onderdeel of een onderdeel dat niet meer tot de kernactiviteiten behoort, afgestoten en verkocht aan het zittende management. maar tegenwoordig is een management buy-out ook voor MKB-bedrijven steeds vaker een reële optie.
Familieopvolging
Een speciale vorm van een management buy-out is de overdracht van het bedrijf binnen de familie. De zoon, dochter, neef, nicht of ander familielid is vaak al werkzaam binnen het bedrijf of doet ervaring op bij een andere onderneming om later terug te keren als opvolger. Hoewel het vroeger vanzelfsprekend was dat (één van de) kinderen het familiebedrijf overnam, is er tegenwoordig steeds minder interesse voor familieopvolging. De nieuwe generatie ondernemers start liever zelf een bedrijf dan in de voetstappen van de 'oude heer' te treden.
Bedrijfsoverdracht binnen de familie is waarschijnlijk de meest complexe vorm van een bedrijfsverkoop. Omdat zakelijke en persoonlijke relaties door elkaar heen lopen en de hele familie er in feite bij betrokken wordt, is er vaak sprake van een emotioneel mijnenveld. Uiteindelijk gaat het er om dat er een transactie komt die goed is voor de hele familie, waar de overdrager, de overnemer(s) en de overige familieleden zich nu en in de toekomst goed bij voelen. Als de bedrijfsoverdracht om wat voor reden dan ook strandt, kan dat tot onherstelbare schade leiden binnen de familie.
Voor- en nadelen management buy-out
Dit zijn de voor- en nadelen van een management.
Wernemer
+ Relatie tussen koper en verkoper
+ Werknemer kent bedrijf, klanten en leveranciers
+ vaak snellere bedrijfsoverdracht
- Goede werknemer niet altijd goede ondernemer
- Beperkte financiële (eigen) middelen
- Ontevreden werknemer na mislukte overdracht
Familielid
+ Continuïteit van bedrijf gewaarborgd
+ Relatie tussen koper en verkoper
+ Voorbereiding opvolging kan vroeg beginnen
- Geen objectieve beoordeling van kwaliteiten opvolger
- Doorgaans lagere verkoopprijs
- Onrust binnen familie na mislukte overdracht
In 10 stappen naar management buy-out
Wanneer je een management buy-out wilt realiseren, dan zijn dit grofweg de 10 stappen die je moet nemen:
1] Stel met de eigenaar de doelstellingen van de overname vast. Werk de route uit van de huidige situatie richting de gewenste doelen, zodat er een ruw plan bestaat;
2] Leg alle gemaakte afspraken vast om misverstanden te voorkomen;
3] Zet een ondernemingsplan op, waarin de doelen, plannen en afspraken naar voren komen;
4] Laat een waardebepaling uitvoeren. Wanneer je weet wat het bedrijf waard is, kun je doorgaan naar stap 5;
5] Inventariseer eigen vermogen en financieringsopties, zodat de onderhandelingen kunnen starten;
6] Voer een haalbaarheidsscan uit. Hoe staat het bedrijf ervoor en wat betekent dit voor jou?;
7] Tijd voor onderhandelingen. De overname lijkt realistisch en er ligt een plan klaar, dus tijd om een deal te sluiten met de verkoper;
8] Nu de deal rond is, kan de intentieverklaring getekend worden. Beide partijen zijn akkoord met de overname en de financiering is ook geregeld;
9] Voor het tekenen van de definitieve overeenkomst moet er nog één essentieel onderzoek uitgevoerd worden, namelijk de due diligence. Het staat pas aan het einde van de checklist, terwijl eigenlijk dit onderzoek parallel loopt met voorgaande stappen. De uitslagen van het onderzoek moeten duidelijk zijn, voordat de overeenkomst wordt getekend;
10] Het tekenen van de koopovereenkomst; de laatste stap op weg naar de management buy-out.
Onthoud dat een management buy-out een complexe aangelegenheid is, zeker ook vanwege het relationele aspect. Koper en verkoper zijn vaak al jaren zakelijk verbonden, of zelfs familie, waardoor een bedrijfsovername best spannend kan zijn. Schakel daarom tijdig een adviseur in, die emotionele aspecten en de zakelijke aspecten kan scheiden.
