In de wereld van fusies en overnames draait het ogenschijnlijk om spreadsheets, prognoses en ratio's. Elke adviseur leert te werken met waarderingsmethoden, financiële modellen en due diligence checklists.
Deze technische aspecten zijn onmisbaar, maar vormen slechts het halve verhaal. De werkelijke waarde van een onderneming laat zich niet vangen in formules.
Menselijke factor
Als overnameadviseur begeleidde ik jaren geleden mijn eerste transactie. Op papier was het een perfecte match: de cijfers klopten, de synergievoordelen waren duidelijk en de toekomstprognoses veelbelovend. Toch liep de overname vast. Niet door financiële tegenvallers, maar door iets wat we volledig over het hoofd hadden gezien: de menselijke factor.
De cultuurverschillen tussen beide organisaties bleken onoverbrugbaar. Waar de verkopende partij een informele werksfeer koesterde met korte communicatielijnen, hanteerde de koper een hiërarchische structuur met uitgebreide procedures. De visies op klantbenadering en productontwikkeling botsten fundamenteel.
Wat in Excel harmonieus samenkwam, bleek in de praktijk onverenigbaar.
Culturele match
Deze ervaring veranderde mijn hele aanpak. Voor verkopers betekent dit dat de voorbereiding op een verkooptraject verder moet gaan dan het optimaliseren van de cijfers. Documenteer wat jouw bedrijf uniek maakt: de bedrijfscultuur, de waarden die centraal staan, de ongeschreven regels die het dagelijks werk vormgeven. Deze 'zachte' aspecten bepalen vaak of jouw levenswerk in goede handen terechtkomt en succesvol wordt voortgezet.
Voor kopers is de les even waardevol. Natuurlijk moet een overname financieel verantwoord zijn, maar onderzoek ook of er een culturele match bestaat. Praat niet alleen met de directie, maar ook met medewerkers op verschillende niveaus. Observeer hoe beslissingen worden genomen, hoe wordt omgegaan met tegenslag, welke waarden in de praktijk worden nageleefd.
Deze inzichten voorspellen beter dan welk financieel model ook of de integratie succesvol zal verlopen.
DNA
Bij elke transactie die ik nu begeleid, start ik met de vraag: wat maakt dit bedrijf uniek, los van de cijfers? Het antwoord onthult het DNA van de organisatie - de niet-tastbare elementen die de werkelijke waarde bepalen. Soms betekent dit dat we afzien van een op papier lucratieve deal, omdat de culturele fit ontbreekt. Vaker leidt deze aanpak tot betere matches en soepelere integraties na de overname.
De praktijk wijst uit dat overnames die zowel financieel als cultureel kloppen, significant hogere slagingspercentages kennen. Ze leiden tot behoud van sleutelpersoneel, klanten en de kernwaarden die het bedrijf succesvol maakten.
Mijn advies aan zowel kopers als verkopers: investeer evenveel tijd in het begrijpen van de bedrijfscultuur als in het analyseren van de cijfers. De échte waarde van een onderneming zit in het DNA, de cultuur en de mensen die er elke dag met passie werken.
Wie dat begrijpt, verhoogt aanzienlijk de kans op een succesvolle transactie.
