Pieter Schoen: 'We moeten een bedrijf kunnen popcornen'

Ondernemer en investeerder Pieter Schoen verkocht in 2018 de Nederlandse Energie Maatschappij aan investeringsmaatschappij Waterland en werd daarmee een vermogend man. Hij is inmiddels landelijk bekend als jurylid van Dragons' Den, waar hij telkens weer zijn belangrijkste investeerdersles bevestigd ziet. 'Eerst de vent, dan de tent.'

We schrijven november 2021 en de Nederlandse energiemarkt is on fire. Door de explosief gestegen gasprijzen zijn meerdere energiebedrijven in de problemen gekomen omdat ze hun inkoop niet goed hebben afgedekt. Consumenten met variabele tarieven worden geconfronteerd met een verdubbeling of zelfs verdrievoudiging van hun energierekening. Een situatie waar ondernemer en investeerder Pieter Schoen (46) wel raad mee weet, hij houdt wel van een beetje marktturbulentie. Zestien jaar geleden schudde Schoen, samen met studievriend Harald Swinkels, de Nederlandse energiemarkt op met de Nederlandse Energie Maatschappij (NLE). Met behulp van agressieve reclamecampagnes en stunttarieven lukte het Schoen en Swinkels om vanuit het niets uit te groeien tot de vierde energiemaatschappij van Nederland. In 2018 werd NLE voor een bedrag van 200 miljoen euro verkochten aan Nuts Groep, een participatie van investeringsmaatschappij Waterland.

Aan de onderhandelingstafel wist Schoen te bedingen dat zijn concurrentiebeding alleen betrekking had op zijn activiteiten op de Nederlandse energiemarkt. Zo kon het gebeuren dat hij nog geen maand na de closing in 2018 als investeerder instapte bij het Belgische energiebedrijf Mega. Na zeven overnames en wederom intensieve telemarketingacties is Mega in drie jaar tijd gegroeid van 55.000 naar 770.000 klanten en inmiddels actief in België, Frankrijk en Nederland.

Na vanaf midden jaren negentig als gesjeesde bedrijfskundestudent verschillende bedrijven te hebben gehad, is Schoen de laatste vijftien jaar ook actief als investeerder. In eerste instantie met venture capital-maatschappij VOC Capital Partners die zich vooral op startups richt, de laatste vijf jaar met zijn eigen investeringsmaatschappij Shoe Investments waarmee hij zich uitsluiten richt op scale-ups. In totaal gaat het bij Shoe Investments om elf directe en twintig indirecte investeringen in bedrijven en vastgoed. Naast de participatie in energieleverancier Mega heeft Shoe Investments op dit moment ook belangen in onder andere kredietverlener Swishfund, marketingbedrijf Creative Clicks en online brillenverkoper Charlie Temple.

Maar een 'hands-on' investeerder met meer dan dertig participaties, is dat niet een beetje te ambitieus allemaal?

'Ik ben natuurlijk niet bij iedere investering evenveel betrokken. Daarnaast heb ik bij Shoe Investments, samen met mijn partner Ronald van der Heide, een goed team om me heen. We maken samen met het management bij iedere nieuwe investering een roadmap voor de komende vijf jaar met een stip aan de horizon om te bepalen waar we naartoe willen. In het begin besteden meestal veel tijd en aandacht aan het bedrijf en dat bouwen we vervolgens langzaam af. Wij geven de boot een goede duw en het is vervolgens aan de ondernemer om koers te houden. Dat is wel de belangrijkste les die ik als investeerder inmiddels heb geleerd: als er een 'goede kop' op zo’n ondernemer zit, dan krijgt een bedrijf vanzelf tractie.'

Wat is in jouw ogen een 'goede kop'?

'Het verschil tussen een goede ondernemer en een uitstekende ondernemer is of de ondernemer mee kan gaan in de groei van zijn bedrijf. Ondernemers zijn vrij eigenwijs, willen zaken niet uitbesteden en denken alles zelf het beste te kunnen. Ze zitten heel erg op de euro’s, wat in de beginfase ook te prijzen valt. Maar je moet ook groot durven denken en daaraan grote acties verbinden. Je bent pas een uitstekende ondernemer als je kan delegeren en accepteren dat je sommige zaken beter kan uitbesteden aan andere mensen, Omdat die er simpelweg beter in zijn. Dat heb ik overigens zelf ook moeten leren, haha.'

Wat beschouw je als je grootste investeringssucces?

'Succes kun je definiëren op verschillende vlakken. Als ik puur kijk naar rendement dan lijkt Mega weer een klapper te worden en doet Creative Click het met een money-multiple van dertig ook niet slecht. Maar zoals gezegd, we zijn nog steeds als aandeelhouder aan boord, de exit moet nog komen.'

Door je rol als investeerder bij het tv-programma Dragons' Den ben je inmiddels een bekende Nederlander geworden. Geeft jullie dat een voorsprong ten opzichte van andere investeringsmaatschappijen?

'Dat is zeker een voordeel. Als er een uitzending op tv is geweest, heb ik soms wel duizend tot tweeduizend nieuwe LinkedIn-verzoeken met vaak mooie businessplannen. We hebben zelfs een extra medewerker moeten aantrekken om al die mailtjes af te handelen. Daarbij moet ik wel zeggen dat de meeste van die plannen niet bij onze investeringscriteria passen, wij participeren met Shoe Investments niet in startups. Maar ik wil ook niet bij voorbaat alles afwijzen. Soms zit er toch een interessante propositie tussen en dan heb ik nog een speciaal potje waarbij ik vanuit mijn eigen holding iets kan doen.'