Afspraak is afspraak?

Bij het opstellen van transactiedocumentatie moet goed worden nagegaan of de afspraken juist worden uitgewerkt.
header image

29 september 2022, Evert Leemreis, HerikVerhulst N.V.

Bij bedrijfsfusies en overnames maken partijen veel afspraken, die veelal worden vastgelegd in transactiedocumentatie. De opsteller daarvan komt de schone taak toe om de inhoud van de afspraken op zo’n manier uit te werken dat er zo min mogelijk ruimte voor discussie achteraf kan bestaan. 

Verschil van uitleg 

Alle zorgvuldigheid bij het opstellen van de afspraken ten spijt kan het voorkomen dat partijen achteraf van mening verschillen over de uitleg van het contractuele beding waarin zij hun afspraken hebben vastgelegd. 

Voor de afloop van deze discussie is, naast de tekst van de bepaling en de taalkundige uitleg daarvan, ook de bedoeling van partijen relevant. Daarbij zijn alle omstandigheden van belang, maar in elk geval is relevant welke zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan de bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.

Een hele mond vol, waarbij de uitkomst van de discussie op voorhand lastig in te schatten is. Reden temeer om afspraken duidelijk op te schrijven, zo blijkt ook uit de volgende uitspraak. 

Recente uitspraak

In een recent gepubliceerde uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland ging het om de uitleg van transactiedocumentatie in het kader van een aandelenoverdracht. 

In de transactiedocumentatie was afgesproken dat als de koper (de gedaagde in deze procedure) de aandelen of de onderneming binnen een bepaalde periode zou (door-)verkopen, hij 50% van de ‘gerealiseerde meeropbrengst’ als nabetaling op de koopprijs moest betalen aan verkoper (de eiseres in deze procedure). In een bijbehorend rekenvoorbeeld werd echter alleen gesproken over de ‘meeropbrengst’ en over de ‘verkoopopbrengst’. 

U raadt het al. Op enig moment verkoopt gedaagde de onderneming voor een mooie koopprijs. Vervolgens ontstaat discussie over het bedrag dat gedaagde als nabetaling op de koopprijs aan eiseres moet betalen. Moet de nabetaling worden berekend over de bruto-koopprijs, zoals die tussen gedaagde en de nieuwe koper overeen is gekomen, of over de netto-koopprijs (koopprijs minus kosten en vennootschapsbelasting) die daadwerkelijk door gedaagde wordt ontvangen?

De rechtbank overweegt dat de tekst ‘gerealiseerde meeropbrengst’ taalkundig niet anders kan worden uitgelegd dan dat het gaat om het bedrag dat daadwerkelijk wordt ontvangen (want gerealiseerd) en dat het ontvangen bedrag moet uitstijgen boven het bedrag dat tot dat moment aan gedaagde is betaald (want meeropbrengst). De voorbeeldberekening en de daarbij opgenomen tekst en begrippen leiden niet tot een andere conclusie, omdat ook daar – zo overweegt de rechtbank – wordt gesproken over ‘verkoopopbrengst’. 

Verder overweegt de rechtbank dat ook uit latere verklaringen en gedragingen blijkt dat moet worden uitgegaan van de hiervoor genoemde uitleg en dat een andere uitleg zou leiden tot een weinig voor de hand liggend resultaat. Bij een andere uitleg zou de nabetaling van gedaagde aan eiseres zo hoog zijn dat gedaagde een boekverlies zou lijden op haar investering en nauwelijks iets aan de tweede transactie zou overhouden. 

De rechtbank oordeelt dan ook dat de nabetaling moet worden berekend over de netto-koopprijs (koopprijs minus kosten en vennootschapsbelasting) die daadwerkelijk door gedaagde wordt ontvangen.

Al met al een logisch ogend oordeel van de rechtbank, maar er is wel een lange, tijdrovende en kostbare procedure gevoerd om daartoe te komen. Daarnaast komt eiseres bedrogen uit. Eiseres had immers een ander beeld van de afspraak en ontvangt minder nabetaling dan gehoopt.

Tot slot

Bij het opstellen van transactiedocumentatie moet goed worden nagegaan of de afspraken juist worden uitgewerkt. Daarnaast is van belang dat er zo min mogelijk ruimte wordt gelaten voor discussie over de uitleg van de bepaling. Die discussie kan leiden tot lange en kostbare procedures en teleurgestelde partijen. Dat kan voor iedereen een harde les zijn, die eenvoudig te voorkomen is.


Evert Leemreis
Evert Leemreis, HerikVerhulst

Evert Leemreis is advocaat en partner bij HerikVerhulst. Hij richt zich binnen de sectie Ondernemingsrecht op het vennootschaps- en ondernemingsrecht. Zijn analytische vermogen en gespecialiseerde kennis zet hij in bij het opstellen van adviezen en het begeleiden van M&A-trajecten, zonder een praktische werkwijze uit het oog te verliezen.

Adviseur Zoekmachine

Keuze uit ruim 250 kantoren met specialisme in bedrijfsovername, waardebepaling, fiscaal/juridisch advies, corporate recovery, financiering en mediation.

Bestel de nieuwste editie van de Brookz 500!

Vind een geschikte adviseur in deze unieke 'Who is Who' van de Nederlandse overnamemarkt.

De Brookz 500 is de ultieme jaargids met een overzicht van de belangrijkste adviseurs, investeerders, financiers en overige dienstverleners in de Nederlandse MKB-overnamemarkt.

Een handige en waardevolle uitgave die op het bureau van geen enkele ondernemer, investeerder of MBI'er met overname- of verkoopplannen mag ontbreken.

Bestel nu deze waardevolle uitgave van maar liefst 276 pagina's!

Gerelateerde artikelen

ESG, M&A en het juridisch Due Diligence

ESG wordt daarbij ook in toenemende mate onderdeel van het door een koper van een onderneming uit te voeren due diligence.

lees meer >

Vooruitblik 2024 door 4 overname-advocaten: 'Teveel strijd aan de onderhandelingstafel voor een pre-exit is onverstandig'

Een gesprek met Marein Smits (Wintertaling), Ali Arslan (Arslan & partners), Rudolph Snethlage (TeekensKarstens) en Jeroen Louwers (TREBLE) over actuele juridische trends en ontwikkelingen in de MKB-overnamemarkt.

lees meer >

Pre-exit, maar denk ook aan de exit

Met een pre-exit is de weg naar de definitieve exit ingezet. Maar je moet als ondernemer ook goede afspraken maken over die uiteindelijke exit.

lees meer >