Voor rekening en risico

De term 'voor rekening en risico' in een overnamecontract kan voor verwarring zorgen bij zowel koper als verkoper na de bedrijfsoverdracht.

In overnamecontracten zie je regelmatig bepaald dat de aandelen per de economische overdrachtsdatum voor rekening en risico van koper zijn. Deze economische overdrachtsdatum ligt doorgaans een aantal maanden voor het moment waarop de aandelen daadwerkelijk worden overgedragen en de bedrijfsovername definitief wordt.

Voor rekening en risico

Bijna altijd is die economische overdrachtsdatum 1 januari van het lopende boekjaar. Waarom nemen partijen deze bepaling eigenlijk op? Met 'voor rekening en risico van' beogen partijen te bepalen dat de winst van het over te dragen bedrijf voor rekening van de koper komt. Met andere woorden, de winst die wordt gemaakt in de periode vanaf de economische overdrachtsdatum tot aan de datum waarop de aandelen daadwerkelijk worden geleverd mag niet worden uitgekeerd en dient in de onderneming te blijven. Het betreft dan feitelijk de winst van het lopende boekjaar.

De bepaling 'voor rekening en risico van' leidt soms echter tot onduidelijkheden. Allereerst is met deze bepaling helemaal niet direct duidelijk dat verkoper geen winst mag uitkeren ten laste van het lopende boekjaar. Daarnaast is hiermee ook niet duidelijk of verkoper wel winst mag uitkeren over het voorafgaande boekjaar, zeker als de jaarrekening over het voorafgaande boekjaar nog niet is vastgesteld en er dus ook nog niets bekend is over de bestemming en uitkering van de winst. Het komt regelmatig voor dat een verkoper zich op het standpunt stelt dat zij nog gerechtigd is om winst uit te keren over het voorafgaande boekjaar, terwijl koper daar andere ideeën of verwachtingen over heeft.

Bedrijfsoverdracht

Voorts kan verkoper er moeite mee hebben dat de winst van het lopende boekjaar niet mag worden uitgekeerd als de datum waarop de bedrijfsoverdracht definitief wordt steeds verder van de economische overdrachtsdatum komt te liggen. Verkoper zal dan immers stellen dat zij in die periode wel heeft gewerkt, maar niet de winst krijgt. Verkoper zal dat als onrechtvaardig zien. In zo'n geval zie je nog wel eens dat verkoper en koper afspreken dat de verkoper een rente vergoeding krijgt over de koopprijs en op dat punt het overnamecontract aanpassen. De rente wordt dan berekend over de periode vanaf de economische overdrachtsdatum tot de datum waarop de bedrijfsovername definitief wordt.

Ten slotte leidt de term 'voor rekening en risico van' soms tot een voor koper ongewenste discussie. Een verkoper stelt zich nog wel eens op het standpunt dat zij de garanties alleen maar wenst te geven over de periode voorafgaand aan de economische overdrachtsdatum, omdat immers vanaf die datum de aandelen voor rekening en risico van koper zijn. Koper zal daar tegen inbrengen dat verkoper tot de datum waarop de bedrijfsovername definitief wordt de onderneming heeft geleid, tot dan verantwoordelijk was voor de onderneming en ook weet wat er speelt in de onderneming. Koper zal derhalve verwachten dat verkoper de garanties afgeeft over de periode voorafgaand aan de datum waarop de bedrijfsovername definitief wordt.

Het verdient derhalve aanbeveling om de term 'voor rekening en risico' te vermijden en nauw keurig te omschrijven wat partijen exact voor ogen hebben.