17 augustus 2019, Peter Rikhof, Brookz
Bij een bedrijfsovername is het gebruikelijk om eerst een intentieverklaring of Letter of intent te ondertekenen voorafgaande aan de definitieve koopovereenkomst. Wat moet er allemaal in deze intentieverklaring worden opgenomen?
De Letter of intent (LOI) of intentieverklaring legt de intentie van koper en verkoper vast om een transactie met elkaar aan te gaan en daarover te onderhandelen. Het is niet bedoeld als definitieve en bindende koopovereenkomst, die volgt pas na het boekenonderzoek.
Tip: Neem in de LOI een strakke tijdplanning op. Dat zorgt ervoor dat alle betrokken partijen haast hebben en het tempo hoog blijft. Is die tijdplanning er niet dan loop je het risico dat de snelheid uit de onderhandelingen gaat, de verkoper ongeduldig wordt en de sfeer verslechtert.
De omvang van een intentieverklaring, ook letter of intent of kortweg LOI genoemd, kan variëren. In de meest basale vorm is het een document van een paar regels waarin partijen slechts aangeven dat ze de intentie hebben om onderhandelingen te voeren over een mogelijke overname van aandelen of activa. Er wordt nog geen definitieve prijs genoemd, maar bijvoorbeeld wel een termijn waarbinnen de onderhandelingen moeten zijn afgelopen.
Doorgaans zijn intentieverklaringen een stuk uitgebreider en hebben ze soms zelfs het karakter van een definitieve overeenkomst met enkele ontbindende voorwaarden. In dat geval kunnen koper en verkoper niet zomaar onder de verbintenis uit, maar zullen ze met daadwerkelijk ontbindende zaken over de brug moeten komen.
Hoewel iedere intentieverklaring er anders uitziet qua vorm en inhoud, komt het volgende meestal aan de orde:
In de onderhandelingsronde vult u samen met de verkoper de openstaande onderwerpen in en werkt u de overgebleven geschilpunten weg. U legt in deze fase de laatste details vast, vaak in het bijzijn van een overnameadviseur, advocaat en notaris. Uiteindelijk leidt dit tot een overnamecontract.
Waarom is een letter of intent eigenlijk nodig? Vanuit de koper bezien omdat de koper zeker wil weten dat hij exclusiviteit heeft: dat hij de enige is die met de verkoper onderhandelt over de koop van het bedrijf. De letter of intent zal derhalve een clausule bevatten met die strekking. Daarnaast bepaalt de letter of intent doorgaans dat partijen geheimhouding moeten betrachten over al datgene dat zij over elkaar te weten komen tijdens het onderhandelingsproces. Dat is met name in het belang van verkoper, omdat die allerlei informatie zal geven over zijn te verkopen onderneming.
Belangrijker nog is dat de letter of intent een aantal opschortende voorwaarden bevat. Dat zijn voorwaarden die vervuld dienen te worden om de bedrijfsovername uiteindelijk te doen en om dus de definitieve koopovereenkomst met elkaar aan te gaan. Zo zal koper bepaald willen zien dat hij voldoende bedrijfsovernamefinanciering kan krijgen om de koopprijs te kunnen betalen en dat hij deze financiering op marktconforme voorwaarden kan verkrijgen.
Daarnaast zal in een letter of intent bepaald zijn dat koper gerechtigd is om na de ondertekening van de letter of intent gedurende een bepaalde periode een due diligence onderzoek te doen. Dan krijgt hij de gelegenheid om onderzoek te doen naar de toestand van de onderneming. Hij kan dan de boekhouding bekijken en met het management praten.
Geregeld zal zijn dat de resultaten uit dit due diligence onderzoek naar tevredenheid van koper dienen te zijn. Een andere opschortende voorwaarde waar aan gedacht kan worden is dat koper kan vaststellen dat het management en de belangrijkste klanten zullen aanblijven na de bedrijfsverkoop door de dan voormalig eigenaar.
Een letter of intent is al snel bindend. De mate waarin hangt vanzelfsprekend af van de manier hoe de LOI is geformuleerd. Daarom blijft dit een juridisch heikel punt, waarover al veel gevechten gevoerd in de rechtbank. Als stelregel zou je kunnen zeggen dat de koper erbij gebaat is dat de LOI niet-bindend is, afgezien van exclusiviteit en geheimhouding. Hij zal ervoor zorgen dat er voldoende opschortende voorwaarden zijn opgenomen - zoals tevredenheid met de uitkomst van de due diligence - zodat hij nog van de overname kan afzien.
De verkoper daarentegen heeft er belang bij dat de koper zich zo veel mogelijk committeert, en dat het document geldt als een voorlopige koopovereenkomst.
Bij kleinere deals (<5 mln) is het vaak de financieel adviseur die een LOI opstelt. Bij grotere deals zijn direct advocaten betrokken en zullen zij verantwoordelijk zijn voor de LOI. Maar misschien heb je geen adviseur of wil je het zelf doen. Kan dat?
Dat kan vanzelfsprekend.
Voor partijen die zelf een letter of intent willen opstellen, hebben we in samenwerking met M&A-advocaten een model ontwikkeld die nog niet geldt als een koopovereenkomst, maar wel genoeg commitment eist van de koper. Standaard is de opname van een aantal opschortende voorwaarden, zoals tevredenheid met de uitkomst van het boekenonderzoek. Constateer je als koper dat er risico’s kleven aan de vennootschap die je niet had voorzien, dan kun je er zonder kleerscheuren nog uitstappen.
Aan de andere kant verbindt deze letter of intent wel tot exclusiviteit, en kan de koper niet zonder goede reden de onderhandelingstafel verlaten.
De Non-Disclosure Agreement is een onmisbaar instrument in het overnameproces. Maar hoe ziet zo'n NDA er uit?
Werknemers belonen met aandelen in het bedrijf lijkt een slimme zet, maar er zijn enkele belangrijke aspecten om in gedachten moeten houden.
Dit zijn drie belangrijke punten die vanuit het oogpunt van de kandidaat-koper in de intentieovereenkomst moeten worden geregeld.