Is de waarde van de onderneming ook de waarde voor de ondernemer?

Wat is mijn onderneming waard? Deze vraag krijg ik als overname-adviseur bijna dagelijks, gesteld door nieuwsgierige ondernemers en dat is natuurlijk een hele begrijpelijke vraag.

Alleen waar hebben we het dan over, de ondernemingswaarde of de aandeelwaarde? Immers tussen ‘de waarde van mijn onderneming’ ook wel ondernemingswaarde genoemd of de ‘opbrengst van mijn aandelen” (de aandeelwaarde) kan een groot verschil zitten. Soms positief maar veel vaker negatief, hoe kan dat?

Dit komt doordat in de ondernemingswaarde uitgegaan wordt van ‘debt en cashfree’, oftewel "vrij van (overtollige) liquide middelen en (rentedragende) schulden". Dit houdt in dat bij waarde geen rekening wordt gehouden met de financieringsstructuur maar puur de operationele (cashflow) waarde van de onderneming.

Ondernemingswaarde

Simpel gezegd de ondernemingswaarde vertegenwoordigt de totale economische waarde van een onderneming. Het omvat zowel het eigen vermogen (de waarde voor de aandeelhouder) als de (netto) schulden (de waarde voor de schuldeisers) van het bedrijf.

In de praktijk is het natuurlijk niet zo dat een onderneming alleen maar bestaat uit eigen vermogen. Er is vaak sprake van bankleningen voor de financiering van activa (machines, voorraden, voertuigen etc.) of een pand en een rekening courant voor de financiering van het werkkapitaal. Daarnaast kan het ook zijn dat de onderneming juist geld in kas heeft. Deze schulden moeten wel rentedragend zijn, crediteuren vallen hier veelal niet onder maar de bekende NOW-leningen dan weer wel.

Debt-and-cash-free

Om de waarde voor de aandeelhouder vast te stellen uit de ondernemingswaarde zal je dus de waarde van de schulden eraf moeten trekken. Eventuele cash in de onderneming mag je er dan wel weer bij optellen, immers dat is ook de ‘verdienste’ van verkoper. Specifiek gaat het bij ‘debt en cashfree’ om de volgende zaken:

• (overtollige)cash; eigenlijk het geld in de onderneming wat je zonder problemen eruit kan halen door middel van dividend. Als de cash een onderdeel is van het werkkapitaal van de onderneming, heb je het dus nodig om “zaken te doen”, dan kan je het niet meenemen in de berekening.
• (rentedragende) schulden; dit zijn schulden waar (veelal) rente op betaald wordt of aflossingen op plaats vinden. Dit zijn dus niet reguliere schulden zoals crediteuren, die zijn weer onderdeel van het werkkapitaal. Hier kunnen overigens ook (sommige) voorzieningen onder vallen.
• ‘debt-like-’ of ‘cash-like’ items; dit zijn zaken op de balans die niet direct cash zijn maar wel buiten de normale bedrijfsvoering vallen. Een voorbeeld van een cash like item is een vordering van de onderneming op de aandeelhouder.
• (normaal) werkkapitaal; We gaan er vanuit dat er genoeg werkkapitaal in de onderneming aanwezig is om de dagelijkse bedrijfsvoering soepel te laten verlopen: het saldo van debiteuren, voorraad, onderhanden werk minus crediteuren moet een ‘normaal’ niveau hebben. Als dat niet het geval is wordt hier ook op gecorrigeerd.

In de praktijk zal bij een overname de discussie en berekening over wat in de ‘debt en cashfree’ positie hoort belangrijk zijn voor de uiteindelijke bepaling wat je als ondernemer krijgt voor je aandelen. Deze onderhandeling en bepaling is dan ook iets voor specialisten waarvan je het belang als ondernemer niet moet onderschatten. Immers bepaalt het mede wat je uiteindelijk ontvangt voor je aandelen!