Wat doet de MKB-overnamemarkt in 2022?

Bijna twee jaar na de uitbraak van corona lijkt 2021 het beste overnamejaar sinds 2007 te worden. En ook voor volgend jaar staan alle seinen op groen: veel geld, lage rente, goede economische vooruitzichten. Gevolg: voor goed presterende bedrijven staan investeerders en strategische kopers op dit moment in de rij.

Het jaar 2021 stond vooral in het teken van herstel op de Nederlandse fusie- en overnamemarkt. Waar een jaar eerder grote onzekerheid over de toekomst zorgde voor een instant freeze bij kopers en verkopers, heeft de overnamemarkt zich in 2021 volledig hersteld.

Dat blijkt ook uit de Overname Barometer, het periodieke onderzoek van Brookz en Dealsuite naar cijfers en trends in de Nederlandse overnamemarkt. Zo steeg het aantal verkooptransacties in de eerste zes maanden van 2021 met 21 procent ten opzichte van de tweede helft van 2020. Daarmee zit de overnamemarkt weer op het niveau van voor de coronacrisis.

EBITDA-multiple

Deze forse opleving is ook goed te zien in de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek: in het eerste kwartaal van 2021 wisselden maar liefst 2.730 bedrijven van eigenaar, het hoogste niveau in zes kwartalen. Het aantal overnames lijkt in 2021 sky high uit te komen, want de teller staat in drie kwartalen volgens het CBS al op 5.855 overnames. In dit tempo wordt het record uit 2016 (6.785 overnames) verbroken.

Er werden niet alleen meer bedrijven verkocht, ook de gemiddelde verkoopprijs nam toe ten opzichte van een halfjaar eerder. Gemiddeld werd in de eerste zes maanden van 2021 voor een MKB-bedrijf 4,85 keer de brutowinst (EBITDA) betaald, bleek uit de Overname Barometer. Daarmee beweegt de EBITDA-multiple zich langzaam weer naar het pre-coronaniveau. Kanttekening is dat het niet in alle sectoren hosanna gaat: voor ondernemers in de horeca, toerisme & recreatie (3,2) en detailhandel (2,95) zakte de gemiddelde EBITDA-multiple nog verder naar beneden.

Wake-up call

De groeiende verkoopbereidheid van ondernemers in het afgelopen jaar kent een duidelijk reden: de impact van de coronacrisis. Aan de ene kant waren er ondernemers die noodgedwongen de overnamemarkt op moesten om vanwege de 'uitdagende marktomstandigheden' een sterke (financiële) partner te vinden. Aan de andere kant waren er ondernemers die met hun businessmodel juist profiteerden van de coronapandemie en het qua timing een mooi moment vonden om hun bedrijf te verkopen. 

Tenslotte speelde bij een aantal ondernemers ook een psychologisch element mee: geschrokken van de snelle en onverwachte coronacrisis realiseerden ze zich dat het niet verstandig is om alle eieren in één mandje te hebben. Dus besloten ze om een stuk van het opgebouwde zakelijke vermogen veilig te stellen door een pre-exit van hun bedrijf. De coronacrisis als wake-up call.

Ook uit onderzoek blijkt dat veel Nederlandse ondernemers openstaan voor een gesprek over de verkoop van hun bedrijf. De verkoopbereidheid is - mede door corona - met 79 procent in vijf jaar tijd niet zo hoog geweest, blijkt uit jaarlijks onderzoek van Marktlink Fusies & Overnames. Daarbij lijken de MKB'ers ook meer haast te hebben om hun bedrijf te verkopen. Het aantal ondernemers dat van plan is om het bedrijf binnen twee jaar van de hand te doen, verdrievoudigde bijna naar veertig procent. Sterker nog, de helft van de ondernemers geeft zelfs aan dat zij het bedrijf bij een goede prijs morgen zouden verkopen.

Strategische overnames

We hebben in 2021 veel mooie deals voorbij zien komen. Zo verkocht oprichter Geert-Jan Smits zijn onlinewoonwinkel Flinders aan het Deense Nine United, wisten Bart Troost, Patrick Hurenkamp en Koen Thijssen hun bloemenbezorgdienst Bloomon aan het grotere Britse Bloom & Wild te slijten en slokte Swinkels Family Brewers het Haarlemse Uiltje Brewing Company van oprichter Robbert Uyleman op. Manon van Essen verkocht haar resterende aandelenbelang van twintig procent in groentepizza-maker Magioni aan Dr. Oetker en kwam Triple Double, het sportmarketingbureau van Bob van Oosterhout, in handen van het Belgische Golazo. Ook Makelaarsland kreeg door een management buy-out nieuwe eigenaren: ING verkocht de onlinemakelaar aan de twee directeuren Gijs van Wijgerden en Ivor Brevé.

Eén van de belangrijkste aanjagers van de MKB-overnamemarkt zijn de investeringsmaatschappijen, die in aantal de afgelopen vijf jaar zijn verdubbeld. Op dit moment liggen er bij ruim 150 Nederlandse investeringsmaatschappijen vele honderden miljoenen euro's op de plank om aan om het werk gezet te worden. Vooral bedrijven die het afgelopen jaar hebben bewezen 'coronaproof' te zijn, kunnen in 2022 een belletje van deze investeerders verwachten met de vraag of ze openstaan om eens een kop koffie te drinken.