Financieren van een management buy-in

Bancaire financiering is nog steeds beschikbaar voor MBI'ers, maar dat lukt niet meer op basis van twee A4’tjes en een oude jaarrekening. Een aantal jaren geleden kon een bedrijfsovername van enkele miljoenen bij wijze van spreken gefinancierd worden met een overwaarde van 150.000 euro op het woonhuis.

Simpelweg omdat de bank bereid was het resterende gat – soms wel 80 à 90% – te overbruggen. Maar die tijd is voorbij. Op dit moment willen banken maximaal 50% van de totale overname- som financieren. De andere helft zal dus moeten komen uit eigen middelen en andere financieringsbronnen. 

Dat betekent dat er in de praktijk een mix van financieringsbronnen nodig is – men spreekt ook wel van stapel- of pizza-financiering – om het totale financieringsplaatje rond te krijgen. Dat neemt niet weg dat er bij bijna alle overnames wel een bank betrokken is, want het blijft de goedkoopste manier van kapitaal ophalen. 

Dit zijn de meest voorkomende manieren om een management buy-in te financieren:

Eigen middelen

Je ontkomt er op de eerste plaats niet om jouw eigen vermogen in te zetten. Want het is heel simpel: als je zelf al niet bereid bent om risico’s te lopen, waarom zou een bank of andere financiers het dan wel doen? Banken, maar ook investeerders, willen dat je commitment toont. Ze willen dat je pijn lijdt als het misloopt, want alleen dan zul je je maximaal inspannen om van het overgenomen bedrijf een succes te maken. Een koper die zich niet financieel committeert, kan namelijk zomaar in de verleiding komen om een leuke baan in loondienst te aanvaarden en zijn bedrijf vaarwel te zeggen.

De hoogte van de eigen inbreng is relatief. Een koper die met al zijn spaargeld, de overwaarde op zijn huis en verkoop van zijn aandelen honderdduizend bij elkaar sprokkelt en bereid is dit volledig in te zetten, zet meer op het spel dan een koper die een miljoen op z’n rekening heeft staan en maar een ton wil investeren. Geen enkele bank zal een koper helemaal leeg willen schudden, maar een koper zal wel een significant deel van zijn vermogen moeten inzetten. De belangrijkste bronnen voor de eigen inbreng zijn spaarrekeningen, aandelenpakketten en de overwaarde op de eigen woning.

Banklening

De meeste kopers zullen het met hun eigen inbreng niet redden, dus moet u op zoek naar andere middelen. De meest voor de hand liggende manier van financieren is een banklening. Een groot voordeel van een bank – ten opzichte van een investeerder – is dat u de aandelen geheel in eigen bezit houdt en dus geen zeggenschap weggeeft. Bovendien is een banklening goedkoper dan kapitaal van een investeringsmaatschappij, die veel hogere rendementseisen stelt.

Vendor loan

In veel gevallen zijn eigen middelen en een banklening nog niet voldoende om de hele overnamesom te kunnen financieren. Vaak biedt de verkoper uitkomst door een zogeheten vendor loan te verstrekken. Hierbij wordt een deel van de koopsom schuldig gebleven en omgezet in een lening. Veelal is deze lening achtergesteld ten opzichte van de bancaire financiering.

Investeerders

Een andere belangrijke categorie vermogensverstrekkers zijn investeerders. In tegenstelling tot financiers verstrekken ze geen vreemd vermogen, maar vooral eigen vermogen en achtergestelde leningen. Ze worden medeaandeelhouder, vandaar dat veel kopers pas in zee gaan met investeerders als het echt niet anders kan. Investeerders bieden overigens meer dan geld alleen. Veelal beschikken ze over een groot netwerk en over kennis van de markt, waar de ondernemer zijn voordeel mee kan doen. De belangrijkste investeerders in het MKB zijn participatiemaatschappijen en informal investors (particuliere investeerders).

Alternatieve financieringsbronnen

Vanwege de strengere selectie aan de poort door banken, ontstaan er de laatste tijd steeds meer financieringsalternatieven. Hoewel het nog in beperkte mate voor overnamefinanciering wordt toegepast, zijn dit de drie belangrijkste opkomende financieringsbronnen: crowdfunding, kredietunies en de onderhandse beurs.