Bedrijfsopvolging: zo vind je een koper voor je bedrijf

Ieder jaar zijn vele duizenden ondernemers op zoek naar een opvolger voor hun bedrijf. Bedrijfsopvolging is een complex vraagstuk en vaak een proces dat al snel meer dan een half jaar duurt.

Bedrijfsopvolging binnen de familie gaat meestal een stuk sneller dan wanneer er een externe opvolger moet worden aangetrokken. Ook wanneer een concurrent uit de markt de kandidaat-opvolger is, duurt het proces meestal langer dan bij een overname binnen de familie. Aan iedere type opvolging door je bedrijf te verkopen zijn zowel voor- als nadelen.

Type kopers bij bedrijfsopvolging

Er zijn grofweg drie verschillende type kopers die in aanmerking komen voor jouw opvolging:

1. Management buy-in

Bij een management buy-in (MBI) neemt een onbekende particulier van buiten jouw bedrijf het stokje over. Hoewel een management buy-in door veel verkopers tot enkele jaren geleden als een soort laatste strohalm werd gezien, wint deze transactievorm de laatste tijd aan populariteit.

Voordelen:
+ identiteit, cultuur en bedrijfsnaam blijft behouden
+ frisse wind door bedrijf
+ makkelijker concurrentiegevoelige informatie prijsgeven

Nadelen:
- voor financiering afhankelijk van bank, investeerder en/of verkoper 
- inwerkperiode, vooral bij branchevreemde MBI’ers 
- soms weinig ervaring met ondernemen in MKB

2. Management buy-out

Bij een management buy-out (MBO) draag je jouw bedrijf over aan één of meerdere werknemers binnen uw onderneming. Vaak gaat het om de tweede man, een manager die de leiding heeft over een divisie van de onderneming of het huidige managementteam (het tweede echelon).

Voordelen:
+ relatie tussen koper en verkoper
+ werknemer kent bedrijf, klanten en leveranciers
+ vaak snellere bedrijfsoverdracht

Nadelen:
- goede werknemer niet altijd goede ondernemer 
- beperkte financiële (eigen) middelen 
- ontevreden werknemer na mislukte overdracht 

Een speciale vorm van een management buy-out is de overdracht van het familiebedrijf. De zoon, dochter, neef, nicht of ander familielid is vaak al werkzaam binnen het bedrijf of doet ervaring op bij een andere onderneming om later terug te keren als opvolger. Hoewel het vroeger vanzelfsprekend was dat (één van de) kinderen het familiebedrijf overnam, is er tegenwoordig steeds minder interesse voor familieopvolging. De nieuwe generatie ondernemers start liever zelf een bedrijf dan in de voetstappen van de ‘oude heer’ te treden. 

Voordelen:
+ continuïteit van bedrijf gewaarborgd

+ relatie tussen koper en verkoper
+ voorbereiding opvolging kan vroeg beginnen 

Nadelen:
- geen objectieve beoordeling van kwaliteiten opvolger

- doorgaans lagere verkoopprijs 
- onrust binnen familie na mislukte overdracht

3. Strategische overname 

Bij een strategische overname verkoop je jouw bedrijf aan een ander bedrijf. Dat kan een directe concurrent zijn, een strategische partij of een financiële partij.

Iedere ondernemer kijkt met een schuin oog naar de concurrentie. Voor een concurrent is jouw bedrijf wellicht een interessante overnameprooi. Deze koper wil zijn eigen marktpositie versterken door synergievoordelen, omdat de andere onderneming een nieuwe technologie heeft ontwikkeld, om klanten een breder assortiment te bieden of om een hogere korting te bedingen bij een groter inkoopvolume. 

Een nieuwe markt heeft hoge toetredingsdrempels voor een bestaand bedrijf. Een slimme manier om toch toegang tot die markt te verkrijgen, is het kopen van een bedrijf in die branche. De kopende onderneming (strategische koper) hoeft dan niet te vechten voor klanten, omzet en een stukje marktaandeel, maar koopt een al ‘rijdende trein’. 

Voordelen:
+ hogere verkoopprijs door verwachte synergievoordelen
+ korte tot geen inwerkperiode door bekendheid met branche 
+ grote kans op cash

Nadelen:
- identiteit, cultuur en bedrijfsnaam verdwijnt door integratie 
- concurrentiegevoelige informatie prijsgeven 
- soms geen serieuze koper, maar slechts ‘kijker-in-de-keuken’ 

Een investeerder is altijd geïnteresseerd in bedrijven met veel groeipotentie. Voor ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf is deze koper vaak een investeringsmaatschappij. Deze investeerder zal niet snel het bedrijf zelf gaan leiden. Daarom gaan dit soort deals vaak in combinatie met een overname in de vorm van een management buy-in/buy-out of de investeringsmaatschappij komt zelf met een MBI’er/MBO’er op de proppen. 

Voordelen:
+ voldoende liquide middelen 
+ geen inwerkperiode 
+ grote kans op cash 

Nadelen:
- zien bedrijf als cashcow 
- willen dat de ondernemer aanblijft 

Bedrijfsopvolgingsregeling of bedrijfsopvolgingsfaciliteit

De Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) wordt ook wel de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF) genoemd. Je kunt bij de Belastingdienst gebruik maken van de bedrijfsopvolgingsregeling wanneer je een bedrijf erft of krijgt geschonken, en deze voortzet. Je betaalt dan minder of geen belasting. Zet je het bedrijf niet voort, dan moet je erf- of schenkbelasting betalen over de waarde van het bedrijf. Op de website van de Belastingdienst lees je hoe je van deze bedrijfsopvolgingsregeling gebruik kunt maken.

Begin op tijd

Ongeacht wie jouw bedrijf gaat kopen, is het ontzettend belangrijk om tijdig te beginnen aan je zoektocht naar een geschikte kandidaat. Want alle succesvolle bedrijfsoverdrachten hebben één kenmerk: de ondernemer werkte planmatig naar de verkoop van zijn bedrijf toe. Een gedegen voorbereiding en planning geeft namelijk rust, overzicht en structuur.

Op zoek naar een opvolger voor jouw bedrijf?

Ben je op zoek naar de opvolger voor jouw bedrijf? Op Brookz staan meer dan 500 advertenties van kopers die op zoek zijn naar een bedrijf ter overname. Om bedrijfsopvolging te realiseren kun je ook een anoniem verkoopprofiel op Brookz plaatsen en onder de aandacht bij meer dan 35.000 potentiële kopers komen.