Levert spanning in de wereld ook spanning in de overnamemarkt op?

Inflatie, arbeidscrisis, corona, oorlog, energiecrisis, rentestijgingen. De afgelopen periode wordt gekenschetst door crisis op crisis op crisis. Het aloude spreekwoord 'het vertrouwen komt te voet en gaat te paard' blijkt sinds begin dit jaar weer bewaarheid geworden te zijn. 

Geldt dit doemscenario nu ook voor de overnamemarkt? Is hier nu ook sprake van minder deals, terughoudendheid bij de kopers en verkopers, minder interesse bij investeerders en bovenal lagere waarderingen en overnameprijzen.

Overnames en opvolging

Vooralsnog lijkt dit nog niet het geval te zijn. Vooral in het MKB en bij familiebedrijven spelen andere factoren een belangrijke rol. Een daarvan is de opvolgingsproblematiek van met name ondernemers op leeftijd. Deze zogenaamde naoorlogse generatie voelt de noodzaak tot verkoop behoorlijk, vooral omdat de natuurlijke opvolging vanuit de familie allang geen vast gegeven is.

Daarnaast heeft de coronacrisis de verkoopplannen in de beginperiode op een laag pitje gezet, maar wat recordjaar 2021 al liet zien was dit slechts van korte duur.

Ook hebben investeringsmaatschappijen de afgelopen jaren enorme bedragen aan kapitaal aangetrokken bij onder meer institutionele beleggers en vermogende particulieren (mede door de lage rente) en dat geld moet nu eenmaal rendement opleveren.

Ook zorgt de arbeidscrisis op dit moment voor een versterkend effect. Schaalvergroting en buy-and-build waren al jaren toverwoorden in de fusie- en overnamemarkt, maar nu blijkt ook overnames een handig instrument te zijn om nieuw personeel te werven.

Financiering

We zien wel grote verschillen in sectoren waarbij het risicoprofiel van een onderneming ook sneller veranderd. Oude waarden zoals 'de foodsector is veel minder conjunctuurgevoelig' blijken nu ook niet meer te kloppen door de snel stijgende grondstof- en energiekosten. Er zijn dus sectoraal grote verschillen die ook zelf nog eens aan veranderingen onderhevig zijn. 

Zijn er dan helemaal geen negatieve effecten van de macro-economische omstandigheden? Natuurlijk wel.

Een belangrijke issue is de bereidheid van banken om overnames te financieren. Dit is overigens niet iets wat pas dit jaar begonnen is, maar eigenlijk al speelt vanaf 2020, het begin van de coronacrisis. Het is overigens niet altijd alleen de onwil van banken om (in hun ogen) risicovolle financieringen aan te gaan, maar het is ook vaak ingegeven door de toenemende wet- en regelgeving die ervoor gezorgd heeft dat banken soms weinig ruimte hebben om überhaupt te kunnen financieren.

Dit gat kon de afgelopen jaren grotendeels opgevuld worden door nieuwe financieringsvormen en investeringsmaatschappijen, maar door de stijgende rente en inflatie is de vraag wel gerechtvaardigd of dat deze partijen hun funding in de toekomst ook zo makkelijk kunnen realiseren.

Risicoprofiel

De stijging van de energie- en grondstofprijzen, de hoge inflatie en de krapte op de arbeidsmarkt kan ook roet in het eten gooien. Hierdoor kunnen de winsten van de beoogde kopers sterk onder druk komen te staan, waardoor investeringen (bijvoorbeeld overnames) lastiger te realiseren zijn.

Ook het algehele vertrouwen speelt een belangrijke rol bij overnames en dus het hierboven genoemde risicoprofiel van een onderneming. Hoe meer onzekerheid, hoe hoger de koper het risicoprofiel van een onderneming inschat. Dit vertaalt zich gelijk naar een van de belangrijkste spanningsfactoren bij elke overname: de waardering (en daaruit voortvloeiend) de overnameprijs van een onderneming.

De grote daling in waarderingen bij SaaS- en (sommige) tech-bedrijven in de eerste helft van 2022 hebben nog geen navolging gekregen bij de meer traditionele marktsegmenten zoals bouw en food. Dit komt mede doordat de waarderingen hier al een stuk lager zijn en tech-bedrijven grotendeels op toekomstige groeiscenario’s gewaardeerd worden. Niemand kan ontkennen dat de toekomst in de tijd onzeker is geworden dus het risicoprofiel voor dergelijke bedrijven hoger.

Kansen

Concluderend kunnen we stellen dat de overnamemarkt nog lang niet op slot zit. Uit onderzoek van Brookz onder een kleine 300 overnameadviseurs blijkt dat een meerderheid de markt de komende periode wel een verslechtering ziet van de overnamemarkt, maar dat is ten opzichte van het recordjaar 2021.

Als belangrijkste oorzaak wordt de beschikbaarheid aan financiering genoemd. Maar tegelijkertijd biedt de overnamemarkt voor veel partijen mooie kansen, zelfs in een dalende markt!