Voorbereiden op bedrijfsverkoop: begin alvast zelf

Eén ding is zeker, er komt er een moment dat je je onderneming gaat overdragen. Soms gebeurt dit binnen de familie, maar meestal is er een externe partij die jouw onderneming over gaat nemen.

Zorg ervoor dat het je niet overvalt als er ineens een koper aan de deur klopt en wacht ook niet tot een verkoop noodzakelijk wordt. Houd het heft in handen, waarbij er een aantal onderwerpen zijn waar je altijd al mee aan de slag kunt gaan.

Managementinformatie

In een volwassen organisatie is een goed Managementinformatiesysteem aanwezig. Dit bestaat in ieder geval uit maandelijkse cijfers, budgetten en KPI’s waar op gestuurd wordt. Idealiter is dit zo veel als mogelijk geautomatiseerd door middel van bijvoorbeeld PowerBI.

Hoe beter dit geautomatiseerd is, hoe sterker dit overkomt in een potentieel overnametraject. Dit geeft vertrouwen in de monitoring en sturing.

Volwaardig management- en directieteam

Een volwaardig management- of directieteam is essentieel in een overname. Dit belang neemt verder toe als de uittredend aandeelhouder niet lang meer (operationeel) betrokken wil blijven. Idealiter heeft dit team een mix aan ervaring en talent waarmee de onderneming in staat is om na overdracht volwaardig door te draaien.

Bij voorkeur is er een goede balans waarbij ook een ‘kroonprins(es)’ aanwezig is die op termijn eventueel door kan groeien. In de perfecte mix kun je in beginsel een jaar of 7 - 10 vooruit met het bestaande team.

Werkkapitaalmanagement

Bij veel familie- en MKB-bedrijven vindt regelmatig geen actief werkkapitaalmanagement plaats. Vanuit de relatie geredeneerd worden crediteuren snel betaald en debiteuren niet altijd aangemaand. Ook is er ruimte om extra voorraad aan te kopen, omdat dat 'handig is'. Richting een overname is het goed om hier wel extra aandacht aan te besteden, zonder dat het DNA van de onderneming uit het oog verloren wordt.

De redenatie hierachter: de onderneming zal met een gemiddeld werkkapitaal worden overgedragen, waarin veelal naar de afgelopen 12 maanden wordt gekeken. Liquide middelen die structureel uit het werkkapitaal vrijgemaakt kunnen worden, komen aan verkoper toe. Elke euro die hier dus structureel mee vrijgemaakt wordt, komt aan verkoper toe.

Duurzaamheid

Duurzaamheid is meer dan een begrip en krijgt in meerdere mate aandacht bij overnames. Dit zal de komende jaren alleen maar verder toenemen. Als je hier nog niet actief mee aan de slag bent gegaan, is het advies om de eerste stappen te gaan zetten. Hiermee voldoe je niet alleen aan de toenemende wet- en regelgeving, maar bied je jezelf ook een concurrentievoordeel en draag je bij aan waardecreatie.

Opschonen jaarrekening

Zijn er bijzonderheden in de balans aanwezig? Denk hierbij aan leningen aan derden, Rekening Courant-verhoudingen, voorzieningen, enz. Zijn er bijzonderheden in de winst- en verliesrekening? Eenmalige baten en lasten, investeringen die geactiveerd kunnen worden, enz?

Hierbij kan het nuttig zijn om vroegtijdig een (uitgebreide) analyse uit te voeren om deze punten inzichtelijk te krijgen. Onderdeel van deze analyse kan ook een waarde-indicatie zijn voor de verwachte verkoopopbrengst in de markt. Ook wordt hiermee een boekenonderzoek veelal eenvoudiger, omdat relevante onderwerpen al geïdentificeerd zijn.

Bedrijfsstructuur

Het is goed om te kijken hoe de ondernemingsstructuur in elkaar zit. Zijn er verschillende divisies/activiteiten en hoe verhouden deze zich ten opzichte van elkaar? Zijn er fiscale of juridisch issues die spelen? Indien er activiteiten gesplitst gaan worden: welke stafafdelingen worden er benut door de activiteiten en wat is het gevolg van eventueel splitsen van activiteiten? Komen er bijvoorbeeld activiteiten zonder financiële of marketingafdeling te zitten? Hoe kan dit ingevuld worden? Hoe is de huisvesting geregeld? Zijn er overige onderlinge leveringen en/of belangen, enz?

Een koper zal met name belang hebben bij een volwaardig bedrijf waarin alle afdelingen geborgd zijn.

Wensen/eisen

Het is goed om als verkoper na te denken over de wensen en eisen die je hebt voor een eventuele overdracht. Hierbij is het goed om kritisch met elkaar het gesprek te voeren omdat het gaat om de échte wensen en eisen. Op basis van deze wensen en eisen kan een selectie gemaakt worden voor potentiële overnamekandidaten.

Ook zijn de wensen en eisen van belang om een passend overnameproces te definiëren, wat past bij de onderneming en de ondernemer(s). De eisen gelden hier in principe als breekpunt voor de ondernemer, waarbij de wensen een bepaalde mate van flexibiliteit geeft gedurende het verkoopproces.

Kortom, om je onderneming verkoopklaar te maken, hoef je je onderneming nog niet te verkopen. Ga aan de slag met de bovenstaande onderwerpen en dan heb je in ieder geval een goede basis liggen voor als hét moment daar is.