Rondetafel: wat brengt 2021 voor MKB-ondernemers?

Met de tweede coronagolf begint de economische misère pas goed. En als de overheid de steunkraan dichtdraait en de bank en de Belastingdienst weer gaan innen, volgt onvermijdelijk een golf aan faillissementen. Drie ervaren corporate restructuring-specialisten blikken alvast vooruit.

De lockdown heeft er dit jaar economisch flink ingehakt. Maar ondanks alle inktzwarte voorspellingen is het aantal faillissementen tussen april en november lager dan ooit geweest. Met dank aan de overheidssteun en coulance van de bank en de Belastingdienst hebben veel bedrijven zich nog staande weten te houden.

Maar dat is allemaal uitstel van executie, menen Harm Tunteler (JBR Interim Executives), Joost Akkermans (Van Oers Organisatieadvies) en Rob Altenburg (KwikGielen Corporate Finance). De drie ervaren restucturing-specialisten schuiven eind oktober aan voor een rondetafelgesprek over de impact van de coronacrisis op het Nederlandse bedrijfsleven. En wat ons de komende maanden daaromtrent nog te wachten staat.

Veel bedrijven zijn door lockdown-maatregelen in de problemen geraakt. Maar uit de cijfers blijkt nog geen sprake van een golf aan faillissementen. Hoe kan dat?

Tunteler: 'Dat is ook niet zo vreemd. We houden op dit moment bedrijven in de lucht die anders al lang failliet waren gegaan. Stel je staat vlak voor surseance en je krijgt een bericht van de bedrijfsvereniging dat je zeventig procent subsidie krijgt op je arbeidskosten. Vervolgens krijg je een briefje van de fiscus dat je ze voorlopig niet meer hoeft te betalen. En tot slot krijg je een briefje van je bank dat rente en aflossing niet hoeven betaald te worden. Nou, dan ben je niet meer in surseance. Dat is een grote fout. Want op het ogenblik zijn er geen faillissementen. Maar ze komen eraan, hoor. De economie krijgt een krimpdeuk.'

Akkermans: 'De markt bereidt zich op de faillissementsgolf voor. Door de liquiditeitsimpuls vanuit de staat is dit nog niet zichtbaar, maar voor een groot aantal bedrijven is het al te laat. Er zullen dan ook veel bedrijven zijn die bij het wegvallen van de steun direct op de afdeling afwikkeling terechtkomen. Het probleem is dat je een gebrek aan omzet niet kunt herstructureren. Als omzetdaling het probleem is, kun je dat niet met een snelle reparatie omzetten in een omzetstijging.'

Hebben ondernemers geleerd van de vorige crisis in 2008 en 2009, toen ook veel bedrijven in de problemen zijn gekomen?

Tunteler: 'We leren het nooit. En vlak ook de factor geluk of pech niet uit. Er zul­len altijd ondernemers zijn die een bedrijf kopen met honderd procent financiering. En sommige daarvan hebben die schuld vijf jaar later netjes terugbetaald en zijn succesvol. Maar als je afgelopen janu­ari een bedrijf hebt overgenomen met een zware financiering, dan heb je het nu heel zwaar en is er een reële kans dat je het niet gaat redden. Ook dat is ondernemen.

Akkermans: 'Feitelijk heb je twee ondernemers. Het eerste type is de onder­nemer die in zijn bedrijf nooit bereikbaar is, altijd druk en bezig met urgente maar niet zo belangrijke zaken. Het tweede type ondernemer werkt vooral aan zijn bedrijf en laat de minder belangrijke, urgente zaken aan zijn medewerkers over. Als adviseur probeer ik die tweede opvatting over ondernemen vooral te stimuleren. Neem de tijd, neem de rust om naar je onderneming te kijken, dat is altijd mijn eerste en belangrijkste advies.

Altenburg: 'Elke herstructureringsspecialist heeft binnen één à twee uur een gevoel bij de probleemstelling. Dat kan op basis van de cijfers en op basis van het gesprek met de dircteur-grootaandeelhouder. Je kunt al veel afleiden aan de manier hoe een ondernemer reageert op je vragen. Welke cijfers ik analyseren? De winst-en-verliesrekening, de balans, de cashflow. En daar ga ik vragen over stellen. Dan merk je hoe een ondernemer erin staat. Ik zie de problematiek voor me. Dat zijn vaak veel voorkomende problemen.'